Fizika va astronomiya

Nazorat savollari:

1. 
   Mustaqil ta’lim olishni rejalashtirishga oid ko‘nikmava malakalami ta’riflang.
   
2. 
   Kompyuterda kitob bilan ishlashga oid ko‘nikma va mala­kalami ayting.
   
3. 
   Bibliografik ishlarga oid ko‘nikma va malakalar nimalardan iborat?
   

20-§. Astronomik ta’limga axborot texnologiyalarini joriy etishning usul va vositalari

Ta’lim berish bosqichlarining, ta’lim berish funksiyalarini kompyuterga yuklangan holda amalga oshirish uchun mazkur funksiyalami mufassal tahlil qilish eng avvalo ta’lim faoliyatini aks dlirishning asosiy parametrlarini ajratib ko‘rsatish lozim. Bu esa o‘z nnvbatida, la’lim faoliyatining mazmuni va ta’lim faoliyatini aks cttirish jarayoniga ta’lim oluvchilami jalb qilish xususiyatlarini tndqiq qilishni, ta’lim masalalarini mufassal tahlil etishni talab q i huli.

Ta’lim jarayonida kompyuterdan samarali foydalanish uchun ma/kur muammolami hal qilish lozim. O‘quvchilar astronomiyadan clcktron darsliklar yordamida o‘rganmoqchi bo‘lgan mavzuning mazmuni, mavzuga oid barcha ma’lumotlami tushunib olish bilan bir qatorda, agar masala berilgan bo‘lsa, undagi kattaliklar, lonmilalardagi koTsatkichlaming birliklari va ulaming kerakli lilinllari bilan tanishish imkoniga ega bo‘ladilar. Nazariy ma'luinollami olishda esa, kosmik teleskoplar yordamida tasvirga olingan ko'plab osmon jismlarining fotosuratlarini kuzatishga va nlaidan ilmiy masalalar chiqarishga o‘rganishlariga to‘g‘ri keladi.

I lar qanday ta’limot shunchaki ishlab chiqariladigan emas, balki scrmahsul ijodiy xususiyatga ega bo‘lgan faoliyat deb tushunilmog‘i kerak. Axborot texnologiyalari muhitida astronomiyadan o‘quv faoliyatni rivojlantirishni quyidagi asosiy yondashuv ko‘rinishlarida amnlga oshirish munikin, ya’ni:

tn'limni koinpyutcrlashtirish;

inlcfiicl ti/iinidan samarali foydalanish;

clcktron darsliklar yaratish va astronoinik ta’limga tatbiq etish;

laboniloriya va ma’ruza rnashg’ulotlarida dasturiy mahsulot- lardan keng foydalanish;

• 
  innavatsion pedagogik texnologiyalarga axborot texnolo- giyalarini tatbiq etgan holda qo‘llash;
  
• 
  nazorat baholashda interfaol testlardan foydalanish.
  
• 
  o’quvchilarining mustaqil ta’lim olish faoliyatlarini rivojlan- tirish jarayonida, ular egallangan bilimlaridan didaktik masalalami hal etish yo‘llarini izlashda foydalanishni o‘rganadilar.
  

Astronomiya fanini o‘qitishda qo‘llash uchun ko‘plab dasturiy mahsulotlar yaratilgan bo‘lib, bular orasida «Astronomik kalendar» (masalan, AstroLab), yulduzlar osmoni xaritasi (masalan, SkyMapPro_7, yoki intemetda joylashtirilgan yulduzlar osmoni xaritasi www.astronet.ru/db/map). yulduzlar osmonining model» (masalan, Skyglobe.3 5, Cosmos_3)ni ko’rsatish mumkin.

Ular har xil dasturiy tillarda yozilgan. Hozirgi zamon elektron o‘quv nashri bu dasturiy mahsulotlami birgalikda qo‘llashni taqozo etadi. Bu elektron o‘quv nashr yaratuvchisidan qator dasturiy vositalami qo‘llay bilishni talab etadi va u oddiy pedagog uchun og‘ir masala, chunki pedagog bunday dasturiy mahsulotni ham buyurtmachisi, ham yaratuvchisidir. Bu ta’lim jarayonini axboriy ta’minlash uchun uni tashkiliy ta’minlashni ham taqozo etadi.

Astronomiya mashg'ulotlarini samarali tashkil etish maqsadida quyida shunday dasturiy mahsulotlami qo‘llash usullarini keltira- miz. Ular asosida umumiy astronomiya kursi bo‘yicha mashg‘ulot- lami tashkil etish mumkin. Quyida shunday dasturlar ro‘yxati va ulaming mavzular bo‘yicha maqsadli yo‘naltirilgan jadvalini keltiramiz.

Astronomiyani o‘qitishda qo‘llash uchun taklif etilayotgan kompyuter dasturiy mahsulotlar jadvali

20.1- jadval

№