Fizika va astronomiya

Qo'yilgan


Ohye.l J maqsadga


to'g'ri kelsa


Odamning
harakati


Qo'llanilgan
vosita





■* Obyektning o'zgarishi


+ Natija




8.1-rasm.

Biz netod to‘g‘risida qisqacha gapirib o‘tdik. Shu jihatdan qaragandi o'qitish metodi o‘zigagina tegishli bo‘lgan xususiyatlarga ega. Bu xususiyatlar o‘qitish ishini boshqa ishlardan bo‘lgan farqi bian belgilanadi. O‘qitish jarayonida o‘zgarishga duchor bo'luvchi obyekt - o‘quvchi va o‘quvchilardir. Ulaming har bin o'zining fe’l-atvoriga, xohishiga, dunyoqarashiga, qobiliyatiga, ishonchigava boshqa xususiyatlarga ega.

(>'qltInI jarayonida bu xususiyatlar o‘qitishning maqsadiga ко'Гй o'/giimll. Amnliyotdn. o'quvchi yoki o‘quvchilaming ti'qlNlign ki'ngll yo'q, o'qishni xohlamaydi, agar to'g'ri yo‘l ko'fNitllbn, yixslii o'qib kctish imkoniyuti bor degan so‘zlami ko‘p csliitamiz Billing sababi nimada? - degan savol tug'iladi. Bizning likrimizcha, buning sababi, o‘qituvchi bolaning maqsadini o'zining maq;adi bilan uyg'unlashtira olmaganidadir. Albatta, o'qituvchining maqsadi o'qitishning maqsadiga mos kelishi kerak. Shuning ucliui, o'qitish metodining xususiyati, o'qituvchining maqsadi bilan o'quvchining maqsadini mos kelishini taqozo etadi. Masalan, o'qitrvchining maqsadi o'quvchiga elektr dvigatelining tu/ilishi va isilash prinsipini tushuntirish bo'lsa, o'quvchining maqxadi o'qitmchi aylganlarini qunt bilan o'qish va bayon qlllngnn inntcridni to'g'ri tushunish bo'lib hisoblanadi. Demak, agar o'qilisli jarayonida o'qituvchining maqsadi o'quvchining maqsadiga mos tclmasa, ikkalasini bir-biri bilan uyg'unlashtirish kerak, buni o'qtuvchi amalga oshirishi zarur. Bu aytilganlardan kelib chiqib, o‘qitish metodining modelini 8.2-rasmdigi ketma- ketlikda qarash mumkin.

1. 
   O‘qituvchining maqsadi. Bu o‘qitishning maqsadibilan mos keladi.
   
2. 
   Kerakli vositalami qo‘llash bilan qilinadigan o'qitivchining harakati.
   
3. 
   O‘qituvchining harakati ta’sirida paydo bo‘lgan oquvchi- ning maqsadi.
   
4. 
   Kerakli vositalami qo‘llash bilan qilingan o‘quvchining harakati. Bu harakat o‘qituvchining rahbarligi va ko‘rsatmasi bo‘yicha amalga oshirilishi kerak.
   
5. 
   O‘qituvchining va o‘zining harakatlari tufayli o‘quvciining ongi va bilimining o‘zgarishi.
   
6. 
   Maqsadga erishish va o‘qitishning natijasi.