Фитопрепаратлар кимёси ва технологияси фанидан

Tanin olish texnologiyasi. 
Tanin kup atomli fenollar – polifenollar unumidir. Tanin – och sarik, amorf kukun 
bulib, uziga xos xidga va burishtiruvchi mazaga ega, suvda oson va spirtda, atseton, 
etilatsetat, glitserin, piridinda eriydi. Etil efirda kiyin eriydi. Petrolein efiri, xloroform va 
benzolda erimaydi. Tanin gidrolizlanganda 19,3% glyukoza, 80-86% galla kislota va 
2,108,8% ellag kislotasi aniklangan.
Tanin Turkiya va Xitoy gallasida, shuningdek maxalliy xom ashyo – skumpiya 
barglaridan (20%) va sumax bargidan (8-12%), bergeniyaning bargi va ildizlaridan 
kuyidagi texnologiya buyicha olinadi.
Taninlar ekstraksiyasi
. 
Xom ashyo kattaligi 1-3 mm bulgancha rotor-maydalagichda maydalanadi. 
Taninning ekstraksiyasi uchun batareya – ekstraktorlardan foydalaniladi. Buning uchun 
xom ashyo aralashtirgichli, soxta tubli ekstraktorga solinadi (60 ayl/min). Ekstraksiya 3 
soat davomida xona xaroratida 5% 
NaCI
ning suvli eritmasi yordamida olib boriladi. 
Olingan sharbat yiguvchi idishga yuboriladi. Ishlab bulingan xom ashyo chikindisi esa 
tashlab yuboriladi. Yiguvchi idishdan sharbat vakuum yordamida (60ayl/min) reaktorga 
uzatiladi. Sungra sharbatga 
NaCI
ning kukunidan konsentratsiyasi 10% bulguncha 
kushiladi va yaxshilab eritiladi, sungra 4 soat tindiriladi, keyin ekstrakt ochik idishga 
solinadi va yana 6 soat davomida tindiriladi. Tinish davomida ekstraktning ustiga smolaga 
uxshash moddalar chikadi va ular suzgich bilan olib tashlanadi, sungra 8
0
S gacha 
sovutiladi va 8-10 soatga koldiriladi. Ekstraktning ustiga yana smolasimon moddalar 
kalkib chikadi va suzgich bilan olib tashlanadi. Kolgan suyuklikni vakuum erdamida 
aylantirgichli, kurish oynasi va tushirish uchun tirkish bilan ta‘minlangan reaktorga 
uzatiladi. 
Tuz-suvli eritmadan tanin ekstraksiyasi. 
Olingan tuz suvli eritma vakuum yordamida bosimli bakka utkaziladi va u erdan 
eritma tomchilab 1:3 nisbatda butanol va butalatsetat aralashmasi tuldirilgan kolonkaga 
okib utkaziladi. Tomchi xolatdagi eritma okib utish jarayoni tanin tuz-suvli eritmadan 
organik erituvchilar aralashmasi tarkibiga tulik erib utgunga kadar davom ettiriladi. 
Sungra taninning organik eritmasi kurish oynasi va tushish tirkishi bilan ta‘minlangan 
reaktorga utkaziladi, 2 soat davomida ushlab turiladi, shundan sung tingan tuz suvli kismi 
ajratib olinadi. Organik erituvchilar xajmining 4% mikdorida suv kushiladi va 20 minut 
aralashtirilgandan keyin 2 soat tindiriladi. Vakt utgandan sung suvli kismi ajratib olinadi 
va reaktorga faollashtirilgan kumir kushiladi, shu xolda 30 minut ushlab turiladi, xosil 
bulgan suspenziya 3 kavat filtr kogoz va 1 kavat buz bilan ta‘minlangan druk filtr 
yordamida filtrlanadi.