Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

VI. Yilning turli fasllaridagi tadbirlar va havoni sog’lomlashtirish 
to`g’risida. 
Yilning turli fasllaridagi tadbirlar quyidagilar: 
1.Erta bahorda (qon olish, surgi qilish) 
2.Yozda ( ovqatlar, ichimliklar, badantarbiya ozaytiriladi.) 
3.Kuzda (badanni qurituvchi narsalardan saqlanish kerak) 
4.Qishda (to charchaguncha mehnat qilish kerak, ovqatni qorin to`yguncha 
iste`mol qilish kerak) 
Havoni sog’lomlashtirish tadbiri
- havoni buzuqligi ko`pincha yerdan bo`ladi. 
Bu vaqtda kursilar ustida o`tirish, juda baland va shamol esib turadigan yerlarda 
istiqomat qilish kerak. (qadim zamonda yashagan odamlar katta-katta baland uylar 
qurishgan, yashaydigan uyning tagiga tosh terganlar). Buzilgan havoni tozalash 
uchun, uylar shamollatilgan, isiriq tutatiladi, ra`no gul, atirgul, har xil gullar 
o`stirilgan, uy peshtog’ida quritilgan ra`nogul osib qo`yilgan. 
VII. Uyqu va uyg’oqlik haqida. 

---

102 
Uyqu va uyg’oqlikda quyidagilarga rioya qilish kerak: 
1.Uyqudan avval, ovqat hazm bo`lgandan keyin hammomga tushib, boshdan 
issiq suvni quyish yaxshi foyda qiladi. 
2.Och qorin bilan uxlash yomon va gavda quvvati susayadi deb hisoblangan. 
3.Kunduzgi uyqu ham yomondir, u tanada xiltlarni qo`zg’atib, xastaliklarni avj 
olishi uchun sharoit yaratadi, kishini lanj qiladi, ishtahani pasaytiradi. 
4.Uyqudagi holatlarning eng yaxshisi o`ng tomonga qarab, keyin esa chap 
tomonga aylanib yotishdir. Ovqat oshqozonda yaxshi hazm bo`lmaganda qorinni 
bosib yotish ham hazmga yaxshi yordam beradi. Uyqusi kelmaydigan kishiga 
sutcho`p iste`mol qilish yaxshi tadbirdir. Uyqudan avval yeyilgan ovqat hazm 
bo`lgandan keyin hammomga tushib, issiq suvga cho`milish tadbiri uxlash uchun 
eng yaxshi yordamchidir.To`q qorinda yoki ovqat qorinning yuqori qismidan 
tushishidan ilgari uxlash ham yomondir. Chunki bu holatda chuqur uyqu bo`lmaydi, 
balki inson uyqusida bezovta bo`ladi. 
Kunduzgi uyqu ham yomondir; u rutubatlardan bo`ladigan kasalliklarni va nazla 
kasalliklarini vujudga keltiradi, odam rangini o`zgartiradi, taloq xastaliklarini paydo 
qiladi, asablarni bo`shashtiradi, kishini lanj qiladi, ishtahani pasaytiradi, shish va 
turli xil isitmalar paydo bo`lishiga sabab bo`ladi. Uyqudagi holatlardan eng yaxshisi 
o`ng tomonga yotish, keyin esa chap tomonga aylanib yotishdir. Qorinni bosib 
yotish hazmga yaxshi yordam beradi. Chunki bunday yotish tug’ma issiqlikni 
to`plab organizmni kuchaytiradi. Chalqancha yotish uxlashning yomon shakli bo`lib, 
sakta, falaj va bosinqirash kabi yomon kasalliklarga sabab bo`ladi.