Farmokognoziya oxiri p65

Dorivor preparatlari.
Bodom moyi va moy emulsiyasi, chu-
chuk bodom urug‘idan tayyorlangan emulsiya.
SHAFTOLI MOYI – OLEUM PERSICORUM
Shaftoli moyi ra’noguldoshlar — Rosaceae oilasiga kiruvchi
shaftoli — Persica vulgaris Mill., o‘rik — Armeniaca vulgarls
Lam., olxo‘ri — Prunus domestica L., tog‘olcha— Prunus diva-
ricata Ledeb kabi mevali daraxtlarning urug‘idan sovuq
presslash usuli bilan olinadi. Shaftoli moyi och sariq rangdagi
quyuq suyuqlik bo‘lib, mazasi yoqimli va o‘ziga xos kuchsiz
hidi bor. Tarkibi bodom moyiga o‘xshash. Shuning uchun bo-
dom moyi o‘rnida ishlatiladi. Shaftoli moyi bodom moyiga
nisbatan arzon. Bu moy — 10° da qotmaydi, ammo moyning
ustida yupqa parda hosil bo‘lishi mumkin.
Moyning zichligi — 0,914—0,920, refraksiya soni — 1,470—
1,473, sovunlanish soni 187—195 va yod soni 96—103. Kislota
soni 2,5 dan oshmasligi kerak.

---

97
KUNGABOQAR MOYI – OLEUM HELIANTHI
O‘simlikning nomi.
Kungaboqar — Helianthus annuus L.,
astradoshlar — Asteraceae (murakkabguldoshlar — Composi-
tae) oilasiga kiradi.
Bo‘yi 1,2—2,5 m bo‘lgan bir yillik o‘t o‘simlik. Poyasi tik
o‘suvchi, kam shoxlangan va dag‘al tuklar bilan qoplangan.
Bargi oddiy, poyaning yuqori qismidagilari tuxumsimon,
pastki qismidagilari esa yuraksimon bo‘lib, uzun bandi bilan
poyada ketma-ket joylashgan. Barg plastinkasining cheti yirik
va notekis tishsimon. Gullari poya va shoxchalar uchidagi
savatchaga joylashgan. Mevasi — turli rangdagi (oq, qora),
pishganda ochilmaydigan pista.
Kungaboqar iyun-avgust oylarida gullaydi, mevasi avgust
oyidan boshlab pishadi.
Geografik tarqalishi.
Vatani Amerika. Shimoliy Kavkazda,
Volgabo‘yi tumanlarida, G‘arbiy Sibirda, Voronej va Kursk
viloyatlarida, Ukraina, Moldova, Qozog‘iston hamda O‘zbekis-
ton Respublikalarida ekiladi.