Farmakologiya

Ichakdagi gijjalarni haydash uchun ishlatiladigan dori
vositalari. Odam ichagida yashaydigan ikki xil gijjalar ma’lum
—dumaloq gijjalar — nematodalar (askarida va boshqalar) va
yassi gijjalar — sistodalar (keng lentasimon, qurollangan va
qurolsiz sepen va boshqalar). Gelmintlarning boshqa turlari
odamda kam uchraydi.
Dumaloq gijjalar — nematodlarni ichakdan haydash
uchun dekaris, vermoks va piðerazin preparatlari samarali
hisoblanadi va antigelmintlarga qo‘yiladigan talablarga javob bera
oladi.

---

347
Dekaris — yuqori samarali va ta’sir doirasi keng pre-
paratdir. Preparat bir marta yuborilganida gijjalarning metaboliz
jarayoniga ta’sir etib (glikogenolizni susaytiradi), ularning
mushaklarini falajlaydi. Natijada ular najas bilan chiqib ketadi.
Dekarisning bunday ta’siri ichak bo‘shlig‘ida yashaydigan
mushaklari tufayli harakatlanadigan gijjalarga (askarida,
enterobioz va boshqalar) nisbatan samaralidir. Ichak shilliq
qavatiga yopishib oladigan gijjalarga (lentasimon, so‘rib oluvchi)
ta’sir ko‘rsatmaydi.
Dekaris bir marta berilganda dumaloq gijjalarni haydash
samarasi 90—100% ni tashkil qiladi. Bundan tashqari, preparat
bemorga maxsus tayyorgarliksiz (parhez va boshqalarsiz)
beriladi va undan keyin surgi dori qo‘llash zaruriyati bo‘lmaydi.
Dekarisning yuqori samarali ta’siri va ishlatishda qulayligi uni
antigelmint dorilar orasida birinchi o‘ringa qo‘yadi. Preparat
immunobiologik tizimni yaxshilaydi. Shu sababli dekaris immu-
nostimulator sifatida ham qo‘llanilishi mumkin. Preparatning
nojo‘ya ta’siri deyarli kuzatilmaydi.