Farmakologiya

Ichakdan tashqarida joylashadigan gelmintlarga qarshi
ishlatiladigan dori vositalari. Ushbu guruh gijjalariga
nematodalar (filariya), trematodlar (jigar va mushuk
dbugustkasi) kiradi. Ular limfa tomirlarida, jigarda, o‘t qopida,
qon tomirida joylashadi va filarioz, fassioloz hamda boshqa
xastaliklarni keltirib  chiqaradi. Ushbu kasalliklarga davo qilish
ancha murakkab va ko‘p vaqtni talab qiladi. Davo maqsadida,
asosan, ditrazin xloksil va boshqa preparatlar beriladi.
Ditrazin  piðerazinning unumi bo‘lib, ichak nematodalariga
kuchsiz ta’sir ko‘rsatadi, lekin mikrofilatiylarni qon tarkibidan
tezlikda yo‘qotadi. Ular preparat ta’sirida fagotsitozlanadigan
bo‘lib qoladi, oqibatda ularning jigar retikuloendotelial hujay-
ralari yemiriladi.
Ayrim hollarda ditrazin ta’sir ko‘rsatib, ko‘proq meda-
ichak faoliyatining buzilishiga olib keladi (ko‘ngil aynishi, qayt
qilish, bosh og‘rig‘i). Ba’zan allergik holat ham kuzatiladi.
Ditrazin, asosan, filariozda tavsiya etiladi.
Xloksil preparati jigar, o‘t yo‘li, o‘t qopi va me’daosti
bezida uchraydigan gelmintlarga (fassioloz, opistorxoz va
klonorxoz) ta’sir ko‘rsatib, ularni halok qiladi. Kasallikning

---

349
35—40% ini bartaraf etadi. Ko‘p hollarda xastalikni ancha
yengillashtiradi. Bunday hollarda bemorlarga davo qilish
qaytarilishi mumkin. Xloksil tana uchun zararsiz. Ayrim hollarda
uning ta’sirida yemirilgan gijjalar hisobiga allergik reaksiya
kuzatilishi mumkin. Ba’zi bir vaqtlarda sanchiq, og‘riq seziladi.
Yuqorida keltirilgan preparatdan tashqari gelmintozda