Farmakologiya va klinik farmatsiya

Mielinsiz va mielinli nerv tolalarida kuzgalishning utkazilishi. Mielinsiz nerv tolalarida kuzgalish butun membrana buylab, uzluksiz ravishda, kuzgalgan bir kismdan yonidagi ikkinchi kismga tarkaladi. Mielinli tolalarda xarakat potensiali tolaning fakat mielin pardasi bilan koplanmagan bulaklari orasida Ranve bugilmalardan sakrab utadi. Tinchlik xolatida barcha Ranve bugilmalardagi kuzgaluvchan membranani tashki yuzasi musbat zaryadli buladi. Kushni Ranve bugilmalari urtasida potensiallar ayirmasi yuk. Kuzgalish paytida A bugilmaning membranasining yuzasi kushni B bugilma membranasining yuzasiga nisbatan manfiy elektr zaryadli bulib koladi. SHuning natijasida ionlar okimi vujudga kelib, tola atrofidagi tukimalar aro suyuklik, membrana va aksoplazma orkali B bugilma orkali chikadi va shu bugilmani kuzgatib membranani kayta zaryadlanishiga sabab buladi. A bugilmada esa kuzgalish xali davom etadi, bu bugilma vaktincha refrakterlik bulib koladi. SHu sababli B bugilma fakat navbatdagi V bugilmani kuzgatishi mumkin. Bir Ranve bugilmasi bilan ikkinchi bugilmaning orasi 1mm dan 2,5mm gacha uzunlikda, xarakat potensiali “sakrab” utishi uchun xar bir bugilmada xarakat potensialining amplitudasi kushni bugilmani kuzgatish uchun zarur minimal mikdor (busaga kuchi) dan 5-10 barobar ortik bulishi shart. Xarakat potensiali amplitudasiniig busagadan ortik bulishi xarakat potensialining ishonchli utkazilish faktori deb ataladi. Mielinsiz tolalarda kuzgalishning uzluksiz utishiga nisbatan sakrash tarzida tarkalishi afzalrok. 1) Katta tezlikda tarkaladi. 2)Energiyani tejamrok sarflaydi. Membrananing shunday cheklangan kismlarida xarakat potensiyalining vujudga kelishi munosabati bilan ionlar juda kam nobud buladi, binobarin nerv tolasining ichidagi modda bilan tukima suyukligi urtasida buzilgan ion munosabatlarini tiklash uchun zarur bulgan natriy-kaliy nasosining ishlashiga energiya kam sarf kiladi. Ranve bugilmalari retranslatsiya kiladigan generator vazifasini bajariladilar (kuchaytiruvchi oralik stansiyalar) signallarni elektr kabelda retranslyasiya kiladigan generator yordamida utilishi bilan kuzgalishni mielinli nerv tolalarida utilishi solishtiriladi.