Farg’ona davlat unversiteti filologiya fakulteti o’zbek tili yo’nalishi 20. 92- guruh talabasi zuhra zaynobiddinoaning kompyuter lingvistikasi fanidan tayyorlagan

А. Ғуломов сўз ясалиши ни дастлаб лек­

• А. Ғуломов сўз ясалиши ни дастлаб лек­
• сикология таркибида ўрганишни тавсия этади.
• Лекин сўз ясалиши муаммоси билан изчил шуғулла-
• ниш жараёнида сўз ясалишининг лексикологиядан фарқ
• қиладиган соҳа эканлигини, унинг ўзига хос ўрганиш
• объекти мавжудлиги, шунинг учун ҳам сўз ясалиши мор­
• фемика билан морфология оралиғида тилшуносликнинг
• алоҳида бўлими сифатида қаралиши лозим, деган хулоса­
• га келади. Муаллиф ёзади: «Сўз ясалиши тилшунослик
• фанининг айрим бир бўлими, мустақил лингвистик соҳа,
• тармоқ бўлиб, у сўзларнинг ясалишини, янги сўз қосил
• қилишнинг қонун-қоидаларини, моделларини, воситала-
• рини, шу билан боғлиқҳолда сўзларнинг тузилишини тек­
• ширади... Тилшуносликнинг бу бўлимида биринчидан, янги
• сўзларнинг қандай ҳосил қилиниши, иккинчидан, мав­
• жуд ясалмаларнинг қандай пайдо бўлганлиги текширила­
• ди...

UNIX operatsion tizimi

А. Ғуломов узбек тилида суз ясалиши муаммоларини

монографик тадқиқ этиш чоғида фақат аффикслар ёрда-

мидагина эмас, балки ундан ташқари бир қанча восита­

лар ёрдамида янги суз ясаш мумкинлигининг гувоҳи була­

ди. Шунинг учун ҳам муаллиф уларни жамлаган ҳолда,

ўзбек тилида сўз ясалишининг қуйидаги беш хил тури

мавжуд эканлигини аниқлади:

1

) морфологик (аффик­

сация);

2

) синтактик (композиция); 3)лексик (транспо­

зиция); 4) семантик; 5) фонетик2.

Морфологик усул сўз ясашнинг бу кўрсатилган усул-

ларидан фақат биттаси эканлигини эътиборга олган ҳолда,

А. Ғуломов сўз ясалишининг фақат морфология биланги-

на боғлиқ эмаслигига ишонч ҳосил қилди. Шунинг учун

ҳам сўз ясалиши морфологиядан ҳам, лексикологиядан ҳам

ажратилган ҳолда тилшуносликнинг алоҳида бўлими бўли-

ши лозим деган фикрга келди.