Ergashgan qo‘shma gap toifasidagi (ergashish yo‘li bilan tuzilgan) murakkab qo‘shma gaplar : a) bir necha ergash gapli murakkab qo‘shma gaplar; b) bir necha bosh gapli murakkab qo‘shma gaplar ;
Bo g‘lovchisiz qo‘shma gap toifasidagi (bo g‘lovchi vositalarsiz, ohang orqali tuzilgan) murakkab qo‘shma gaplar;
Aralash tipda tuzilgan murakkab (murakkab) qo‘shma gaplar. Murakkab (ko‘p komponentli) qo‘shma gaplarda tinish belgilarining ishlatilishi.
O‘zga gapli qurilma. O‘zga gap va undan nutqda foydalanishning o‘ziga xos xususiyatlari. O‘zga gap turlari: ko‘chirma gapli qurilma, o‘zlashtirma gap. Ko‘chirma gapli qurilmaning tarkibiy qismlari: muallif (avtor) gapi va ko‘chirma gap, ularning o‘zaro bo g‘lanishi. Ko‘chirma gapning muallif gapiga nisbatan prepozitiv, postpozitiv va inpozitiv holatlarda qo‘llana olishi ko‘chirma gapli qurilmalarning o‘ziga xos xususiyati ekanligi.
O‘zlashtirma gap, uning o‘ziga xos xususiyatlari. Ko‘chirma gapli qurilmalarda tinish belgilarining ishlatilishi. Ko‘chirma gapli qurilmalarni o‘zlashtirma gapga aylantirishning o‘ziga xos xususiyatlari
Matn haqida ma’lumot. Matnni shakllantiruvchi vositalar.
Punktuatsiya (ishorat qoidalari).O‘zbek tili punktuatsiyasining asosiy tamoyillari (mantiqiy-grammatik tamoyil, uslubiy tamoyil, differensiatsiya tamoyili).
O‘zbek tilida tinish belgilari va ularning tasnifi; tinish belgilarining qo‘llanish o‘rinlari.
|
Uslubiyat va uslubshunoslik. Nutq uslublari haqida ma’lumot. Uslubiyat turlari: leksik, fonetik va grammatik uslubiyat haqida.
Uslubiyat turlari:morfologik uslubiyat, sintaktik uslubiyat.
|
Ona tili va bolalar adabiyoti fanidan savollar
Tilning ijtimoiy mohiyati va uning tarkibiy qismlarini, dunyo tillarining tasnifini, o‘zbek tilining qaysi til oilasiiga va turkumiga kirishini.
Nutq a’zolarini, o‘zbek tiliga xos unli va undosh tovushlarni, bo‘ g‘in va ur g‘uni, tovush o‘zgarishlarini, o‘zbek tili grafikasini, imlo va talaffuz qoidalarini.
Hozirgi o‘zbek adabiy tilining lu g‘at tarkibini, ma’no ko‘chish usullarini, so‘zlarning shakl va ma’no xususiyatga ko‘ra turlarini, faol va nofaol, o‘z va o‘zlashgan qatlamni, o‘zbek tili frazeologiyasini, milliy til tarkibiga kirgan guruhlarni (sheva, atama, eskirgan va yangi so‘zlarni, jargon va argolarni, uyadosh va olinma so‘zlarni).
O‘zbеk tilidagi so‘z yasalish usullarini, morfemik tarkibni, mustaqil va yordamchi so‘zlarni, modal, undov va taqlid so‘zlarni.
O‘zbek tilidagi so‘z birikmasi sintaksisini, gap sintaksisisini, matn sintaksisini.
O‘zbek tili tinish belgilari tizimini, nutq uslublarini, uslubiyat turlarini bilimga.
Mazkur kursni o‘rganish jarayonida talaba quyidagi.
Unli va undosh tovushlarni tasniflay bilish.
So‘zlarni bo‘ g‘inlarga ajrata bilish va ur g‘ularini to‘ g‘ri qo‘ya olish;
O‘zlashtirilgan qoidalarga asoslangan holda ma’nosi ko‘zchgan so‘zlarning ma’nolarini, omonim, sinonim, antonym va paronimlik xususiyatlariga ega bo‘lgan so‘zlarning ma’nolarini, atama, sheva, eskirgan va yangi so‘zlarning ma’nolarini izohlay bilish.
Gap ichidagi yasama so‘zlarni aniqlay bilish.
So‘z turkumlarining xususiyatlarini farqlay olish.
Gap tarkibidagi so‘z birikmalari va gap bo‘laklarini aniqlay bilish.
Tinish belgilarining qo‘yilish sabablarini anglay olish.
Muayyan gaplarning qaysi uslubga tegishli ekanligini farqlay olish ko‘nikma.
Ona tili fanini o‘zlashtirgan talaba quyidagi.
Berilgan matndagi gaplarni fonetik, leksik, morfologik va sintaktik jihatdan to‘liq tahlil qilish.
Mavjud tinish belgilarining qo‘yilish o‘rinlarini aniqlay olish va qo‘yilish sabablarini to‘liq tushuntira olish.
Tildagi mavjud birliklardan to‘g‘ri va o‘rinli foydalana olish malakasi.
Tilshunoslikning fonetika bo ‘limi haqida fikr yuriting.
Orfoepiya haqida ma’lumot bering.
Leksikologiyada nimalar o‘rganiladi?
Antonim so‘zlar va ularning o‘ziga xos xususiyatlari nimalarda ko‘rinadi
Unli tovush tasnifi haqida ma’lumot bering.
Bo’g’in haqida fikr bildiring.
So’zning o’z va ko’chma ma’nolarini izohlang.
So‘zlar shakl va ma’no munosabatiga ko‘ra qanday turlarga bo‘linadi?
Undosh tovushlar haqida fikr yuriting.
Urg’u haqida ma’lumot bering.
Metafora va metonimiya hodisalari asosida ma’no ko’chishini misollar yordamida izohlang.
Omonim va ko’p ma’noli so’zlar haqida ma’lumot bering.
Tovush o’zgarishi haqida fikr bildiring.
Tovushlarning birlashtiruvchi va farqlovchi belgilari haqida fikr bildiring.
Sinekdoxa hodisasida ma’no ko‘chishini qanday tushunasiz?
Sinonim so‘zlar va ularning turlari haqida nimalarni bilasiz ?
Tovushlarning turlari haqida fikr bildiring.
Grafika haqida ma’lumot bering.
O‘zlashma so‘zlarni farqlash belgilarini jamlab tasniflang.
Grammatika haqida umumiy ma’lumot
Ot so’z turkumi haqida umumiy ma’lumot
Leksikografiya haqida tuswhuncha.
Nutq tovushlarininbg uch tomoni haqida fikr bildiring.
Harflar imlosi haqida fikr bildiring.
Frazeologiya haqida tushuncha.
Morfema va uning turlari.
Urg’u va uning turlari haqida ma’lumot bering
Asos va qo’shimchalar imlosi haqida fikr bering
Lug’atlar va ularning tiplari.
O’zbek tilida so’z yasash usullari.
Yozuv turlari hаqidа ma’lumot bеring.
Qo’shib yozish haqida fikr bildiring.
O’zbek tilida so’z turkumlari.
Yozuv tamoyillari haqida fikr bering.
Davlat tili to’g’risidagi qonun haqida ma’lumot bering.
Ajratib yozish haqida fikr bildiring.
Leksikologiyada nimalar o‘rganiladi?
Segment va ustsegment birliklar haqida ma’lumot bering.
Chiziqcha bilan yozish haqida fikr bering.
Shakliy, tarixiy-an’anaviy, farqlash yozuvlari haqida fikr bildiring.
Sintaksis haqida ma’lumot
Gap bo’laklari haqida tushuncha
Grammatik bog’lanishda bog’lovchi vositalar.
Undalma va uning xususiyatlari
So’z birikmasi haqida fikr yuriting.
Ega va uning ifodalanishi
Ajratilgan bo’laklar va uning xussiyatlari.
Gapning ifoda maqsadiga ko’ra turlari
Tobe so’zning sintaktik vazifasiga ko’ra so’z birikmalari turlari.
Gapning his-hayajon va tuzilishiga ko’ra turlari
Uyushiq bo’lak va uning xususiyatlari
Hol va uning ifodalanishi.
Ikkinchi darajali bo’laklar haqida ma’lumot bering.
To’ldiruvchi va uning ifodalanishi
Otli va fe’lli birikmalar haqida tushuncha.
Boshqaruv , moslashuv va bitishuvli bog’lanishlar.
Kesim va uning ifodalanishi
Undalma va uning xususiyatlari.
Gapning ifoda maqsadiga, tuzilishiga ko’ra turlari.
Sintaktik aloqaning ifodalanish yo‘llari: grammatik vositalar, yordamchi so‘zlar, tartib, intonatsiya. Sintaktik munosabatlar va ularning turlari:
Gap bo‘laklari va ularni tahlil qilish.
Uyushiq bo‘laklar va umumlashtiruvchi so‘z.
Gap va uning turlari.
Eganing ishtirokiga ko‘ra gaplar
So‘z birikmalarini tahlil qilish.
Ajratilgan bo‘laklar va ularda tinish belgilarining qo‘llanilishi.
Aniqlovchi va izohlovchi haqida ma’lumot.
So’z birikmalarida bog’lovchi vositalar. So’z birikmalarining tuzilishiga ko’ra turlari.
Ega va kesim haqida ma’lumot bering.
Kiritmalar va kirish so’zlar haqida ma’lumot.
Grammatik bog’lanish haqida tushuncha.
To’ldiruvchi va hol haqida ma’lumot.
Gap bo’laklari bilan aloqaga kirishmaydigan bo’laklar haqida ma’lumot.
Boshqaruv , moslashuv va bitishuvli bog’lanishlar.
Gapning his-hayajon va tuzilishiga ko’ra turlari
Grammatik bog’lanishda bog’lovchi vositalar.
Sintаksis kursining vаzifаlаri nimаlаrdаn ibоrаt?
Sintаksisning bоshqа til bо’limlаri bilаn аlоqаsi.
Sintаktik birliklаr qаysilаr?
Sintаktik munоsаbаt dеgаndа nimаni tushunаsiz?
«Sintаktik kоnstruktsiya» аtаmаsini izоhlаng.
Sintаktik qurilish vа ulаrning kо’rinishlаri.
Sintаktik аlоqа hаqidа gарiring.
Sintаktik vоsitаlаrgа nimаlаr kirаdi?
Sintаktik stilistikа nimаni о’rgаnаdi?
Gарdа sо’zlаr qаndаy usullаr bilаn bоg’lаnаdi?
Gар dеb nimаgа аytilаdi?
Рrеdikаtivlik nimа?
Gарning аsоsiy lоgik-grаmmаtik bеlgisi dеgаndа nimаlаr tushunilаdi?
Gарning ifоdа аsоsi nimа?
Gарlаr qаndаy tаsnif etilаdi?
Bir bоsh bо’lаkli gар dеb nimаgа аytilаdi?
Bir bоsh bо’lаkli gар turlаrini sаnаng.
Egа tаrkibli gар dеgаndа nimаni tushunаsiz?
Shахsi tорilmаs gарlаrni tushuntiring.
Shахsi nоmа’lum gарgа misоllаr kеltiring.
Bоg’lаngаn qо’shmа gар vа uning tа’rifi.
Bоg’lаngаn qо’shmа gар qismlаrini biriktiruvchi vоsitаlаr.
Bоg’lаngаn qо’shmа gар qismlаri оrаsidаgi mаzmuniy munоsаbаt turlаri.
Ergаsh gарli qо’shmа gарlаr vа ulаrning tа’rifi.
Ergаsh vа bоsh gарning аsоsiy bеlgilаri.
Ergаsh gарlаr tаsnifi.
Ergаsh gарning bоsh gарgа tоbеlаntiruvchi grаmmаtik vоsitаlаr.
Ergаsh gарlаrni аjrаtish tаmоyillаri (аsоslаri).
Bir nеchа ergаsh gарli qо’shmа gарlаr.
Ergаshish yо’llаri (birgаlik, kеtmа-kеt, аrаlаsh).
Murаkkаb qо’shmа gар turlаri.
Kо’chirmа gарli qо’shmа gарlаr vа ulаrdа qо’llаnuvchi tinish bеlgilаri.
Do'stlaringiz bilan baham: |