Farg’ona-2019 umumiy pedagogika o’quv-uslubiy majmua

3- topshiriq. Ma’naviy-axloqiy tarbiyaning maqsad va vazifalarnga doir blits-so‘rov savollari
1. «Axloq», «axloqiylik», «etika» tushunchalariga ta’rif bering.
2. Mazkur tushunchalar o‘rtasidagi farq nimalarda namoyon bo‘ladi?
3. Sizningcha, mazkur tushunchalar bizning jamiyatimizda qay tarzda namoyon bo‘lmoqda?
4. Mazkur tushunchalar sizning hayotingizda qanday ahamiyatga ega?
5. Axloqiy qadriyatlar deganda nimani tushunasiz?
6. Maktab, kollej va oliy ta’limdagi o‘qituvchilar sizning tarbiyangizga qanday ta’sir ko‘rsatishgan (ko‘rsatishmoqda)?
7. Siz kelajakda o‘z o‘quvchilaringizni qanday tarbiyalashni tasavvur qila olasizmi?
8. Siz kelajakda o‘z farzandlaringizni qanday tarbiyalashni xohlaysiz?
9. O‘zingizni tarbiyali inson deb ayta olasizmi?
10. O‘zingizni axloqli inson deb hisoblay olasizmi?
11. Sizda o‘zingiz tuzatishni xohlaydigan axloqiy kamchilik-lar mavjudmi?
12. O‘zingizda qanday sifatlarni rivojlantirishni xoh-laysiz?
13. Qanday inson axloqiy etuk hisoblanadi?
14. Sizningcha, axloqiy etuklik bugungi kunda qanday tarzda namoyon bo‘lishi muhim sanaladi?
15. Bugungi kunda tengdoshlaringizni axloqiy etuk insonlar deb ayta olasizmi?
16. Kursdoshlaringizning axloqiy rivojlanishidagi asosiy muvaffaqiyatlar va muvaffaqiyatsizliklarni sanab bering.
4- topshiriq. O‘ylang / juftliklarda fikr almashing.
Quyida keltirilgan SHarq mutafakkirlarining ma’naviy-axloqiy tarbiyaga doir qarashlari bilan tanishing va ularni muhokama qiling.
1. Inson yaxshi tarbiya ko‘rmagan va turmushda yaxshi tajriba orttirmagan bo‘lsa, u ko‘p narsalarni nazarga ilmay va ulardan jirkanadi. Bunday narsalar unga noo‘rin bo‘lib ko‘ringan narsalar zaruriy bo‘lib chiqadi (Abu Nasr Forobiy).
2. Insonga er yuzini obod etishi va uni boshqarib turishi uchun aql-zakovat ato etilgan, shuning uchun xar bir inson yuksak axloqli bo‘lishi lozim (Abu Rayxon Beruniy).
3. Ma’lumki, inson hech qachon tug‘ilganda yaxshi yoki yomon bo‘lib tug‘ilmaydi... Biroq har bir kishida biron bir fazilatga yoki qabixlikka mayl, qobiliyat bo‘ladi: 1. Fikriy fazilat aqliy quvvatga kirib, aqllilik, donolik fahm-farosatlilik zehnlilik-dan iborat. 2. Xulqiy fazilat - intiluvchi quvvatga kirib iffat, injoat, sahiylik va adolatlilikni o‘z ichiga oladi. YOmon fazilatlar razillikdir (Abu Nasr Forobiy).
4. YAxshi va yomon xulqlarning hammasi odatdan paydo bo‘ladi, odamlarning yaxshi yoki yomon bo‘lishida hukumat ahllarinyng ta’siri ham zo‘r bo‘ladi (Abu Ali ibn Sino).
5. Kishi ikki narsa bilan xayotda mangu qoladi: biri xushxulqlik bo‘lsa, ikkinchisi yaxshi so‘z (YUsuf Xos Xojib).
6. Ey farzand, yaxshilik qil va qilg‘on yaxshilikdan hargiz pushaymon bo‘lmagil. Bir kishiga bir yaxshilik qilsang, ko‘rgilki, yaxshilik qilg‘on vaqtda u kishiga naqadar rohat etadi, sening ko‘nglingga ham undan ziyodroq shodlik va yozish xuramlik etishur. Demak,. bu jahonda yaxshilik va yomonlik mukofoti, albatta, etgusidur. YAxshilikning yaxshilik bilan qaytishi ayni haqiqatdir (Kaykovus).
7. Insonda ikki narsa bo‘lsa unga muruvvat yo‘li yopiladi: biri bexuda so‘zlarni ko‘p gapirsa, ikkinchisi, uning so‘zlari yolg‘on bo‘lsa (Ahmad YUgnakiy).
8. Ulug‘likka etsang, unutma o‘zing
Agar atlas kiysang, unutma bo‘zing (Ahmad YUgnakiy).
9. Insonparvarlik va mardlikni Alloh ham, xalq ham ulug‘laydi (Amir Temur).