Фарғона давлат университети жисмоний маданият факултети 1842 талабаси

Маълумотларни бошқариш тизими қуйидаги имкониятларга эга бўлиши лозим:

• 
  агрегатлаштириш ва фильтрлаш иш тартибидан фойдаланиш воситасида турли манбалардан олинган маълумотлар комбинациясини тузиш;
  
• 
  у ёки бу маълумотлар манбаини тезкорлик билан қўшиш ёки йўқотиш;
  
• 
  фойдаланувчи атамаларида маълумотлар мантиқий тузилмасини тузиш;
  
• 
  фойдаланувчи ишчи муқобиллари (алтернативлари) тажрибавий текшириш учун норасмий маълумотлардан фойдаланиш;
  
• 
  бу маълумотлар базасини фирма доирасида ишловчи бошқа муомилавий маълумотлар базасидан тўлиқ мантиқий мустакиллигини таъминлаш.
  

Моделлар базаси. Моделларни яратишдан мақсад айрим объект ёки жараёнларни тасвирлаш ва қулайлаштиришдир. Моделлардан фойдаланиш қарорларни қабул қилишни қўллаб-қувватлаш тизимида таҳлил ўтказишни таъминлайди. Муайян алгоритмлар ёрдамида муаммонинг математик талқинига асосланган моделлар тўгри қарорларни қабул килиш учун фойдали ахборотни топишга қулайлик яратади.
Ахборот тизимлари таркибида моделлардан фойдаланиш статистик услублар ва молиявий таҳлил услубларини қўллашдан бошланади, улар одатдаги алгоритмик тилда буйруқ бериб амалга оширилади. Кейинчалик "нима бўлади, агар?" ёки "қандай қилиш керак, мабодо?" типидаги вазиятни моделлаштиришга имкон берувчи махсус тиллар яратилади. Моделларни яратиш учун яратилган бундай тиллар муайян турдаги моделларни яратишга имкон беради, улар ўзгарувчиларнинг мослашувида карорлар топишни таъминлайди.
Уларни таснифлашда кўпгина турдаги модел ва усуллар мавжуд, масалан, фойдаланиш мақсадлари, эҳтимолдаги иловалар соҳасида, ўзгарувчиларни баҳолаш усули бўйича.
Фойдаланиш мақсадлари бўйича моделлар айрим кўрсаткичларнинг энг қуйи ёки энг юқори нуқталарини топиш билан боьлиқ қулайлаштирилган (оптималлашган) (масалан, бошқарувчилар кўпинча ўз ҳатти-ҳаракатлари қандай қилиб фойдани кўпайтириш ёки ҳаражатларни камайтиришга олиб келишини билишни истайдилар) ва айрим тизимлар ишини баён этувчи ва бошқарув (оптималлаш) мақсадлари учун мўлжалланмаган тасвирловчига бўлинади.
Баҳолаш усулига кўра моделлар бошлангич маълумотларнинг аниқ бир қийматида бир сон билан ўзгарувчиларни баҳолашда фойдаланувчи детерминистик ва бошлангич маълумотлар эҳтимолий хусусиятларда берилганлиги туфайли бир неча кўрсаткичлар билан ўзгарувчиларни баҳоловчи стохастикга таснифлашади.
Детерминистик моделлар стохастикларига нисбатан анча оммалашган, чунки улар анча арзон, уларни кўриш ва фойдаланиш енгилроқ. Бундан ташқари улар ёрдамида қарор қабул қилиш учун буткул етарли ахборот олинади.