Fardu tarix fakulteti tarix yo’nalishi 1-kurs 21. 133-Guruh talabasi S. Mahmudovning O’zbekiston Tarixi fani uchun taqdimoti


Uning chegaralari Eron va Kaspiy dengizidan to Hind daryosi boʻylarigacha, Movorunnahr shimolidan to Arab dengizigacha choʻzilgan edi



Download 0,74 Mb.
bet4/5
Sana06.04.2023
Hajmi0,74 Mb.
#925632
1   2   3   4   5
Bog'liq
Mahmudov S. 21.133 G

Uning chegaralari Eron va Kaspiy dengizidan to Hind daryosi boʻylarigacha, Movorunnahr shimolidan to Arab dengizigacha choʻzilgan edi.

Tohiriylar davlati poytaxti Nishopur shahri

Davlat hududi 800 yilda: tax. 1mln km²

Arablashtirish va islomlashtirish jarayoni

  • Tohiriylar davrida aholini islomlashtirish juda faollashdi. Jumladan, IX asrda fors tili alifbosi boʻlgan pahlaviy alifbosidan voz kechib, arb alifbosiga oʻtildi.
  • Tarixchi Klifford Bosvortning qayd etishicha Tohiriylar juda arablashgan bõlgan. Ular Xalifalik dunyosida qabul qilinish uchun katta ishlarni amalga oshirishgan. Xurosonda arabcha narsalarni yetishtirish va saqlash katta ijtimoiy-madaniy obru eʼtibor keltirgan
  • Ayrim tarixchilar fikricha Tohiriylar forsiy tildagi Uygʻonish davri vakillari boʻlmagan. Albatta bu anchayin bahsli masala
  • Shunga qaramay hind tarixchisi Shivan Maxendrajaning aytishicha: “ Fors (tili) va eroniy (oʻzlik) oʻzlarini qayt tiklamoqda edi. Eronliklar Arab-islom madaniy tamoyillarini «eng yaxshisini oling, qolganini qaytaring» jarayoni orqali moslashdi”
  • Islomlashtirish jarayoni misolida biz Ustrushonani egallab, islomga kiritilishini taʼkidlashimiz mumkin

Tahiriylar sulolasi inqirozi sabablari

  • Sulolaning yorqin vakili boʻlmish Abdulloh davridan soʻng unda pasayish kuzatildi
  • Xususan Seyistonda va Tabaristondagi isyonlar va hokimlarning jabr-zulmi natijasidagi xalq gʻalayonlari bu hududning Tohiriylar siyosiy taʼsiridan chiqib ketishiga olib keldi.
  • Bagʻdod Xalifalari ham sulolani zaiflashtirib, hududda yana toʻla hukmronliklarini oʻrnatish niyatida edilar. Bu esa yakunda ulkan qoʻzgʻalon va Tohiriylar xonadonining siyosiy inqiroziga olib keldi

Tohiriylar xonadonining tanazzuli

  • Sulola tanazzuli Abdulloh ibn Tohir davridan soʻng boshlangan( Ayrim manbalarda uning hukmronligi davrida qattiq zilzila noʻlib, koʻo vayronagarchilil olib kelgani aytiladi). Jumladan Tohir ibn Abdulloh davrida isyonlar koʻpaygan. Mamuriy hududlarda boshboshdoqlik kuchaygan. Seyiston davlat nazoratidan chiqib ketadi.
  • Muhammad ibn Tohir davrida esa Tabariston 864 yili Zaydiy hukmdori Hasan ibn Zaydga bayʼat eʼlon qiladi. Buning sababi esa mintaqada jabr zulmning haddan ortishi edi.
  • Keyinchalik Safforiylar deb atalgan, Yoqib va Amr Layslar Hirot va boshqa shaharlarda ularga qarshi isyonga rahbarlik qilishgan. Bunda ular Gʻoziylik harakati vakillaridan mohirona foydalanishgan. Shu tariqa amalda zaif va siyosiy hayotda kuchsiz boʻlgan Muhammad ibn Tohir ushbu xonadonning Xurosondagi soʻnggi vakili sifatida magʻlubiyatga uchragan

Download 0,74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish