Fardu tarix fakulteti tarix yo’nalishi 1-kurs 21. 133-Guruh talabasi S. Mahmudovning O’zbekiston Tarixi fani uchun taqdimoti

FarDU Tarix fakulteti tarix yo’nalishi 1-kurs 21.133-Guruh talabasi S. Mahmudovning O’zbekiston Tarixi fani uchun TAQDIMOTI

Mavzu: Tohiriylar davlati

Reja:

• IX asrda Xuroson va Movarounnahrdagi siyosiy vaziyat
• Tohiriylarning siyosiy sahnaga chiqishi
• Tohiriylarning boshqaruvi, hududi va chegaralari
• Davlatning arablashtirish va islomlashtirish jarayoni
• Sulolaning inqirozi

Manbalar va adabiyotlar

• Ibn al Asir. Al-Komil fit-tarix
• Aбу Бaкр Муҳaммaд ибн Жaъфaр Нaршaxий. Буxoрo тaриxи. Т.: «Фaн», 1966.
• Tarixi Tabariy. T.:«Фан», 1972
• Муҳаммаджонов А.Р. Ӯзбекистон тарихи( IV asrdan XVI asrgacha). T.:«Gʻafur Gʻulom», 2004
• S Nafisiy. Tarixi Xonadoni Tohiriy. Tehron, 1956
• Shamsutdinov R., Karimov Sh. Vatan tarixi 1. Toshkent: «Sharq», 2010
• Б. Эшов. Ўзбек давлатчилиги ва бошқаруви тарихи. Ӯзб.МИ, 2012

IX asrdagi Oʻrta Osiyodagi siyosiy vaziyati

• Xalifalik qudrati turli isyonlar va qoʻzgʻalonlar sababli pasaya boshlashi bilan turli hududlarida mustaqillikka kurashlar boshlanib ketadi. Xususan Xalifa Mansur davridan eʼtiboran uzoq viloyatlarga mahalliy aholidan hokimlarni tayinlashga urgʻu beriladi. Biroq bu aks taʼsir koʻrsatadi va mintaqadagi davlatlarning ajralib chiqish ehtimolini oshiradi.
• Xususan Xuroson va Movarounnahrda asosiy boshqaruv Barmakiylar va Somoniylar xonadoni vakillari boʻlishgan.
• Xalifa Horun ar-Rashid davridagi siyosiy holat natijasida yirik yerga ega dindor qatlami shakllanadi. Xalifa bunday jarayonni kutmagan va uni toʻxtatish maqsadida Barmakiylar sulolasini qirib tashlash haqida buyruq bergan
• Ammobuning vafotidan keyingi inqiroz esa Bizning mintaqada yangi hukmron oilani shakllanishiga yoʻl ochgan. Uning oʻgʻillarining taxt talashishi va Movorunnahr hukmron sulolalari qullovodagi Mamunning taxtga chiqishi Xuroson va Movarounnahrda boshqacha siyosiy davrni boshlab berdi. Bu mahalliy va mustaqil boshqaruv boshlanishi davri edi