Fan/modul kodi

Birinchi jahon urushi va undan keyingi davr (1914-1926 
yy.) 
Klassik oltin 
standard pul tizimi mukammal bo'lib, hozirgi kungacha insonlar undan 
samaraliroq va qulayroq pul tizimini o'ylab topa olishmagan. O'z navbatida "Agar 
oltin standard mukammal amal qilgan bo'lsa, nirna uchun muomaladan yo'qoldi 
degan savol tug'iladi." Buning asosiy sababi, davlatning pul tizimiga aralashu-
vining ortishi va banklarning o'z majburiyatlarini toiiq bajarmasligi oqibatida pul 
tizimining izdan chiqishidir. Birinchi jahon urushi natijasida urushda ishtirok 
etgan barcha davlatlarda xarajatlarning oshishi natijasida pul taklifmi haddan 
ziyod ko'paytirishga majbur bo'ldilar. O'zaro urushda ishtirok etayotgan 
mamlakatlarda inflyatsiya darajasi shu darajada yuqori ediki, ular xarajatlarni 
qoplash maqsadida emissiya qilingan qog'oz pullar oltin va boshqa qimmatbaho 
metallar bilan ta'minlanmagan edi. Shu tariqa ushbu davlatlar oltin standartidan voz 
kechdilar va o'zlarini bankrot deb e'lon qildilar. 
Urushda ishtirok etgan davlatlar ichidan faqatgina AQShda dollarning 
taklifi belgilangan me'yoridan orttirilmadi. O'z vaqtida boshqa davlatlarda 
devalvatsiyaning ortishi, o'zaro turli valyutaviy to'siqlarning yuzaga kelishi, 
bojxona tariflari va kvotalarining joriy qilinishi natijasida xalqaro savdo va 
investitsiya faoliyati izdan chiqdi, bu esa mamlakat pul tizimiga jiddiy salbiy ta'sir 
ko'rsatdi. Inflyatsiya oqibatida Angliya fund, Frantsiya franki, Germaniya markasi 
oltinga nisbatan qadrsizlandi. Bu hoi keyinchalik dollarning ham oltinga nisbatan 
kursini tushishiga olib keldi. Ushbu vaziyatda dunyo pul tizimi inqirozga uchragan 
va dunyoning yetakchi ekspertlari va siyosatchilari iqtisodiy barqarorlikni 
ta'minlovchi oltin standartiga qaytish ustida bosh qotirayotgan edi. 

---

275