Fan/modul kodi

Xalqaro hisob-kitoblarning shakllari va valyuta riski

---

293 
Mamlakatlar 
o'rtasida 
tovarlar 
va 
xizmatlar 
bo'yicha 
oldi-sotdi 
operatsiyalarni amalga oshirishda xalqaro 
hisob-kitoblarning quyidagi shakllari 
qo'llaniladi: 
-
xujjatli akkreditiv; 
-
inkasso; 
-
bank o'tkazmalari; 
-
veksel va cheklar bilan hisob-kitoblar shular jumlasidandir. 
Xalqaro hisob-kitoblarni amalga oshirishda quyidagi holatlarga alohida 
e'tibor qaratiladi. 
1.
Xalqaro hisob-kitoblarda eksporter va importerga xizmat ko'rsatadigan 
banklar moliyaviy vositachi sifatida maydonga chiqadi. 
2.
Xalqaro hisob-kitoblar mahalliy va xalqaro qonunchilik hujjatlari bilan 
tartibga solinadi. 
3.
Xalqaro hisob-kitoblar turli valyutalarda amalga oshiriladi. Asosan, 
dunyoda to'lov vositasi sifatida tan olingan mamlakatlarning milliy valyutalarida 
(AQSh dollari, yevro, iyena, yuan) . 
4.
Bitta xalqaro kontrakt doirasida bir necha hisob-kitob shakllari qo'llanilishi 
mumkin. 
Eksporter va importerlar o'rtasida tovarlar va xizmatlar bo'yicha to'lovlarni 
amalga oshirishda hisob-kitob shakllarini tanlash muhim masalalardan biri 
hisoblanadi va bunga qator omillar ta'sir qiladi. Xususan: 
-
tovar va xizmatlar turi; 
-
kontrgentlarni to'lovga layoqatliligi va mavqeyi. Ayrim rivojlanayotgan 
mamlakatlar importerlarining to'lov qobiliyati zaif bo'lganligi bois, ular o'rtasida 
xalqaro hisob-kitoblarning akkreditiv shakli ko'proq qo'llaniladi. Akkreditiv 
hisob-kitob shaklida ekspor-terga to'lov kafolatlanadi; 
-
jahon bozorida sotiladigan tovarlarga bo'lgan talab va taklif 
-
darajasi; 
-
boshqa omillar. 

---

294