Fanidan o‘quv uslubiy majmua

5. Qozonning foydali ish koeffisiyenti

Foydali ish koeffisiyenti (FIK) qozonda umumiy issiqlik energiyasi ning qancha qismi samarali foydalanganligini (Qⁱ) ko'rsatadi:
(3.23)
Bu F.I.K ni aniqlash usuli - to'g'ri balans usuli deb ataladi.
Bug' qozonining yo'qotilgan issiqliklari yig'indisini bilgan holda, teskari balans usuli orqali brutto FIK aniqlanadi:
(3.24)
Qozonning FIK ini aniqlab, samarali foydalangan issiqlikni quyidagi formula bo'yicha aniqlash mumkin:
(3.25)
Natijada qozonda ishlatilgan yoqilg'i sarfini quyidagi formuladan aniqlash mumkin, kg/s:
(3.26)
Brutto F.I.K qozonning ishlash samaradorligini ko'rsatadi. Lekin uning normal ishlashini har-xil yordamchi mexanizmlar va qurilmalar ta'minlaydi. Bularga sarf qilingan energiya, qozonxona ishlashi uchun talab qilingan sarf deb ataladi.
Qozonning ehtiyojlari uchun energiya sarfi quyidagi formuladan aniqlanadi, kVt·soat:
E_o’.e = E_v + E_t.s + E_ch + E_t.en + E_m.b (3.27)
bu yerda: E_v, E_t.s, E_ch, E_t.en, E_m.b, - tegishli ravishda siqilgan havo uzatish ventilyatorining, tutun so'rgichning, chang tayyorlash mexanizmlarining, ta'minlash elektr nasoslarining va masofadan boshqarish elektr mashinalarining sarflagan energiyasi.
O'z ehtiyoji uchun sarf qilingan energiya qismi quyidagi formula orqali aniqlanadi, %:
, (3.28)
bu erda: V - qozonda ishlatilgan yoqilg'i sarfi, kg/s; _e.s - IES da elektr energiyani ishlab chiqarish FIK i, %; _i - qozonning ishlash vaqti, soat.
Agar _k,. dan o'ziga sarf qilingan energiya qismi ayirilsa, kozonning netto F.I.K aniqlanadi:
. (3.29)


Nazorat uchun savollar:

1. 
   Qozon agregatining asosiy isitish sirtlari.
   
2. 
   Bug‘ qizdirgichlar.
   
3. 
   Suv ekonomayzeri.
   
4. 
   Havo isitgichlar.
   
5. 
   Qozon qurilmasining yordamchi qurilmalari.
   
6. 
   Kul tutgichlar qanday ishlaydi?
   
7. 
   Qozon agregatining issiqlik balansi.
   
8. 
   Foydali ishlatilgan issiqlik nima?
   
9. 
   Yo'qotilgan issiqliklar nimaga teng?
   
10. 
    Bug' qozonida samarali foydalanilgan issiqlik qanday aniqlanadi?
    
11. 
    Qozonning FIK to'g'ri balans usuli yordamida qanday aniqlanadi?
    
12. 
    Qozonning FIK teskari balans usuli yordamida qanday aniqlanadi?
    
13. 
    Qozonning brutto va netto FIK nimani bildiradi?