Фанидан маърузалар матни

Y= f( L,K,N), моделда юқори техник ривожланиш босқичида ернинг кичик 
аҳамиятга эгалиги туфайли ишлаб чиқариш фақат меҳнат ресурслари ва капиталга 
боғлиқ деб олинган. 
Y= f( L,K), функциянинг кенгайтирилган кўриниши қуйидагича: 
Y= (ΔY/ Δ L) L + (ΔY/ ΔK)K , 
бу ерда: ΔY/ Δ L- меҳнатнинг чекли маҳсулоти (MPL); 
ΔY/ ΔK- капиталнинг чекли маҳсулоти (MPK). 
Солоу моделига кўра ялпи ишлаб чиқариш ҳажми меҳнат унумдорлигини -битта 
ишчига тўғри келадиган маҳсулот ишлаб чиқариш ҳажмини (y=Y/L) ўстириш 
ҳисобига таъминланиши мумкин. 
Айни пайтда меҳнат унумдорлиги капитал билан қуролланганлик даражасининг
k= K/L) функцияси, яъни 
Бу ерда 
Капитал (фонд) билан қуролланганлик даражасининг ўсиши эса жамғариш 
нормасига боғлиқ. 
 
f(k) 
Y
C 
)
(k
f
y

)
,
(
)
(
l
k
F
k
f


---

MPK
sf(k) 
Y
I 
K 
15.1.-чизма. Битта ишчига тўғри келадиган ишлаб чиқариш(Y) ва талаб (c+i) . 
 
 
Моделда ялпи талаб инвестицион ва истеъмол харажатлари билан белгиланади деб 
олинади.
Y = C + I 
Давлат харажатлари ва соф экспорт кўрсаткичлари ҳам истеъмол ва инвестициялар 
таркибига киритиб юборилади. 
Даромад, шаклланган жамғариш нормасига кўра, истеъмол ва жамғаришга 
бўлинишини ҳисобга олиб истеъмол функциясини қуйидаги кўринишда ёзишимиз 
мумкин: 
С=(1-s)Y 
Бу ерда s-жамғариш нормаси. 
Бундан Y= C + I=(1-s)Y+ I, ўз навбатида I= sY келиб чиқади. Бошқача айтганда 
мувозанат ҳолатида инвестициялар жамғармаларга тенг ва даромадга 
пропорционалдир. 
Талаб ва таклифнинг тенглиги шартини қуйидагича ёзиш мумкин: 
f(k)=C+I f(k)= I/s Ишлаб чиқариш функцияси товарлар бозорида таклифни,
капитал жамғариш эса ишлаб чиқарилган маҳсулотга талабни белгилайди. 
Ишлаб чиқариш ҳажми динамикаси капитал ( капитал билан қуролланганлик) 
ҳажмига боғлиқ. Капитал ҳажми эса унинг чиқиб кетиши ва инвестициялар таъсирида 
ўзгаради.
Инвестициялар капитал заҳирасини орттиради, чиқиб кетиш (амортизация) эса уни 
камайтиради. 
Инвестициялар фонд билан қуролланганлик ва жамғариш нормасига боғлиқ.. Бу 
иқтисодиётда талаб ва таклиф тенглиги шартидан келибчиқади: I= sf(k). Жамғариш 

---

нормаси (s) k нинг ҳар қандай миқдорида маҳсулотнинг инвестиция ва истеъмолга 
бўлинишини белгилайди: