Fanidan barcha bakalavriat ta’lim yo

Aqliy mehnat shaklining bir necha turlari mavjud: operator, boshqaruvchi, ijodiy 
mehnat, tibbiyot xodimlari mehnati, o’qituvchilar, o’quvchilar va talabalar mehnati. 
Bular bir-biridan o’zining mehnat jarayonidagi ishtiroki, his-hayajon darajalarining 
turii darajada bo’lishligi bilan farq qiladi. 
Operator ishi -
zamonaviy ishlab chiqarish asoslari sharoitida jarayonni 
boshqarish vazifasini, har bir operatsiya ishini nazorat qilish, mahsulotning 
liniyadagi harakatlanishini va uni haridorlarga yetkazish jarayonlarini o’z ichiga 
oladi. 
Boshqaruv mehnati -
korxona va tashkilot rahbarlarining mehnati bo’lib, u katta 
hajmdagi muammolarni, ma’lumotlarni tahlil qilish, tezkor qaror qabul qilish, 
shaxsiy javobgarlikni his etish, yuzaga keladigan salbiy rnuammolarning yechimini 
o’z ichiga oladi. 
Ijodiy mehnat -
anchagina murakkab mehnat shakllaridan biri bo’lib, bunda 
xotira va e’tibor kuchli bo’lishi talab etiladi, bu asabiy hayajonlanishning oshishiga 
olib keladi. Bu turdagi mehnat faoliyatiga pedagoglar, dastur tuzuvchilar, 
dizavnerlar, arxitektorlar, ilmiy xodimlar, yozuvchilar, bastakorlar, artistlar, 
rassomlar, konstruktorlar kiradi. Bunday mehnat turlari juda katta emotsional va 
asabiy zo’riqishlarni talab qiladi. Bunday mehnat faoliyatidagilarda qon bosimi, tana 
haroratining oshishi, organizmning kislorodga bo’lgan tanqisligi oshishi kabi 
funksional o’zgarishlar kuzatiladi. 
O’qituvchilar, savdo va tibbiyot xodimlari mehnati - ular har doim odamlar bilan 
o’zaro munosabatda bo’lishlarida sabab, ularda javobgarlikning ortishi, vaqtning 

---

37 
yetishmasligi, ma’lumotlarni to’g’ri qabul qilmasligi natijasida asabiy hayajonning