Fani bo’yicha O’quv-uslubiy majmua

Nazorat uchun savollar

1. 
   O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2015 yil 21 dekabrdagi «Aksiyadorlik jamiyatlariga xorijiy investorlarni jalb etishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida»gi PQ-2454-son qarorining mazmunini yoritib bering.
   
2. 
   Xususiy kapitalning tarkibiy qimslarini ko‘rsating?
   
3. 
   Ustav kapitali deganda nitmani tushunasiz?
   
4. 
   Bugungi kunda AJ va MCHJlarning ustav kapitalining eng kam qiqdori qanchani tashkil etadi?
   
5. 
   Qo‘shilgan kapital tarkibiga nimalar kiradi.
   
6. 
   Aktivlarni qayta baholash qanday amalga oshiriladi?
   
7. 
   Olingan grant mablag‘larining hisobi qanday tashkil qilinadi?
   

10-MAVZU: KORXONA DAROMADLARINING HISOBI
REJA:

1. 
   Korxonalar daromadlarining tasnifi va tavsifi, ular hisobining vazifalari.
   
2. 
   Sotishdan olingan daromadlar hisobi.
   
3. 
   Asosiy faoliyatdan olingan boshqa daromadlarning hisobi.
   
4. 
   Moliyaviy faoliyatdan olingan daromadlarning hisobi.
   
5. 
   Favqulotdagi daromadlarning hisobi.
   

Tayanch so’z va iboralar: daromad, foyda, xarajat, zarar, tayyor mahsulot, tovar, Ishlar bajarish va xizmatlar ko’rsatish, QQS, aksiz, jarima, penya va ustamalar; o’tgan yillar foydalari, operativ ijara, tekin qaytarilmaydigan moliyaviy yordam

1. 
   Korxonalar daromadlarining tasnifi va tavsifi, ular hisobining vazifalari.
   

“Daromadlar - bu hisobot davrida iqtisodiy foydaning aktivlarning oqimi yoki ko’payishi shaklida o’sishi yoki passivlarning qatnashchilarning kapitaldagi omonatlaridan farq etuvchi o’sishiga olib keluvchi kamayishidir”²⁸.
“Daromadlar - bu hisobot davrida aktivlarning ko’payishi yoxud majburiyatlarning kamayishi”²⁹. Korxonalar daromadlari schyotlari hisobot davridagi korxona faoliyati moliyaviy natijalarining shakllanishi va ishlatilishi to’g’risidagi axborotlarni umumlashtirish uchun mo’ljallangan.
Moliyaviy natijalarning shakllanishi va ishlatilish tartibi O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999 yil 5 fevraldagi 54-son qarori bilan tasdiqlangan “Mahsulot (ishlar, xizmatlar)ni ishlab chiqarish va sotish xarajatlarining tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to’g’risida”gi Nizom (O’zbekiston Respublikasi Hukumatining qarorlari to’plami, 1999 y. 2-son, 9-modda) va O’zbekiston Respublikasi Buxgalteriya hisobining milliy standartlari bilan tartibga solinadi.
Korxona daromadlarining hisobi tasnifida quyidagi schyotlarning hisob tartibi yoritiladi:
9000 - Asosiy (operatsion) faoliyatning daromadlarini hisobga oluvchi schyotlar;
9300 - Asosiy faoliyatning boshqa daromadlarini hisobga oluvchi schyotlar;
9500 - Moliyaviy faoliyat daromadlarini hisobga oluvchi schyotlar;
9700 - Favquloddagi foyda (zarar)larni hisobga oluvchi schyotlar;
9900 - YAkuniy moliyaviy natijani hisobga oluvchi schyotlar.
Moliyaviy natijalarni shakllantirish uchun alohida daromadlarni hisobga oluvchi schyotlar va alohida xarajatlarni hisobga oluvchi schyotlar ishlatiladi. Mahsulot (tovar, ish, xizmat)larni sotishdagi qo’shilgan qiymat solig’i, aksiz va boshqa to’lovlar olinadigan schyotlar yoki pul mablag’larini hisobga oluvchi schyotlarning debetida va byudjetga to’lovlar bo’yicha qarzlarni hisobga oluvchi schyotlarning (6400) kreditida aks ettiriladi.

2.