Fani bo’yicha O’quv-uslubiy majmua

Davr xarajatlari hisobi

Ishlab chiqarish jarayoni bilan bevosita bog’liq bo’lmagan sotish xarajatlari, boshqaruv xarajatlari, boshqa operatsion xarajatlar, shuningdek kelgusida soliq solinadigan bazadan chegiriladigan hisobot davri xarajatlari to’g’risidagi axborotlarni umumlashtirish quyidagi schyotlarda amalga oshiriladi:
9410 “Sotish xarajatlari”;
9420 “Ma’muriy xarajatlar”;
9430 “Boshqa operatsion xarajatlar”.
Davr xarajatlarining tarkibi O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999 yil 5 fevraldagi 54-son qarori bilan tasdiqlangan “Mahsulot (ishlar, xizmat)larni ishlab chiqarish va sotish xarajatlarining tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to’g’risida”gi Nizom (O’zbekiston Respublikasi Hukumatining qarorlari to’plami, 1999 y. 2-son, 9-modda) bilan tartibga solinadi.
9410 “Sotish xarajatlari” schyotida mahsulotni sotish bo’yicha xarajatlar, ya’ni, mahsulotni iste’molchiga yetkazib berish bilan bog’liq, transport vositalariga ortish, marketing bilan shug’ullanuvchi xodimlar va bo’limlarning xarajatlari va boshqalar aks ettiriladi. Hisobot davrining oxirida 9410 “Sotish xarajatlari” schyoti 9910 “YAkuniy moliyaviy natija” schyoti bilan bog’langan holda yopiladi.
9420 “Ma’muriy xarajatlar” schyotida korxonani boshqarish bo’yicha xarajatlar, boshqaruv xodimlarining mehnat haqi xarajatlari, umumboshqaruv ahamiyatiga molik asosiy vositalarni ta’mirlash xarajatlari, umumxo’jalik ahamiyatidagi binolarning ijara to’lovlari va boshqa xarajatlar hisobga olinadi. Hisobot davrining oxirida 9420 “Ma’muriy xarajatlar” schyoti 9910 “YAkuniy moliyaviy natija” schyoti bilan bog’langan holda yopiladi.
9430 “Boshqa operatsion xarajatlar” schyotida kadrlar tayyorlash va qayta tayyorlash xarajatlari, axborot, auditorlik va maslahat xizmatlari uchun to’lov xarajatlari, ish haqi hisoblashda hisobga olinmaydigan kompensatsiyalash va rag’batlantirish ahamiyatiga molik to’lovlar, bank va depozitariy xizmatlarining to’lovlari, zararlar, jarimalar, penyalar va boshqa opersion faoliyat jaryonida vujudga keladigan, ishlab chiqarish jarayoni, moliyaviy faoliyat va favqulodda xarajatlar moddalarining belgilari bo’lmagan boshqa xarajatlar aks ettiriladi. Hisobot davrining oxirida 9430 “Boshqa opersion xarajatlar” schyoti 9910 “YAkuniy moliyaviy natija” schyoti bilan bog’langan holda yopiladi.

Davr xarajatlarini hisobga oluvchi schyotlar (9400)ning bog’lanishi: