Жисмоний фаоллик. Шахарларда яшовчи кишилар учун дўконларга ташриф буюриш бир оз пиёда юриш имконини беради. Айрим кишилар савдо марказлари ва кўчаларда сайр қилишни ёқтиришади.
Сенсор рағбатлантириш. Чакана савдо дўконлари кўплаб потенциал сенсор тассуротларни таъминлашади. Дўконларга ташриф буюрувчилар товарларни ва бир-бирини кўздан кечиришади; уларга товарларга тегиш, мусиқавий фон товушини эшитиш ёқади, атирлар ва қаҳвахонада тайёрланаётган овқатнинг хиди ёқади.
Ижтимоий мотивлар Хонадондан ташқаридаги ижтимоий тажриба. Савдо жойлари анъанавий тарзда ижтимоий ҳаёт маркази бўлиб ҳисобланган. Бозорларда ёки дўконларда сайр қилиш чоғида дўстлар, қўшниларни учратиш мумкин ёки бошқа ижтимоий алоқаларга кириш мумкин.
«Манфаатлар бўйича» мулоқот. Коллекционерлар ёки дам олиш учун товарлар ёки хизматлар (масалан, почта маркалари ёки хонани безаш учун товарлар)ни таклиф этувчи дўконлар бошқа харидорлар билан ва ушбу масала бўйича махсус ахборотни берувчи хизмат кўрсатувчи персонал билан мулоқот қилиш имконини беради.
Эталон гуруҳ вакилларини таклиф этиш. Дўконнинг доимий мижозларини ўзларига тенг ёки кимларни ичида бўлиш иштиёқи ҳаракатга келтиради.
Мақом ва обрў-эътибор. Айрим ҳолларда инсон ўзига жалб қилиш имкониятини олиш ва унга хизмат кўрсатишлари учун дўконларга ташриф буюради. Инсон хўжайин-хизматкор ҳолатида ўзининг устунлигини ва хоқимиятини ҳис қилади.
Савдо қилишдан завқ олиш. Кўпчилик дўконга ташриф буюрувчилар нархни тушириш мақсадида савдолашишни ёки товар ёки хизматнинг сифатига эътироз билдиришни яхши кўришади. Инсон яхши харид қилгани билан мағрурланади.
6.3. Тўғридан-тўғри маркетинг методлари Тўғридан-тўғри фикр олиш мақсадида истеъмолчига таъсир этишнинг олти усули мавжуддир: 1)тўғридан-тўғри сотиш; 2)тўғри почта орқали жўнатиладиган реклама материаллари; 3) тўғри почта орқали жўнатиладиган каталоглар; 4) телефон маркетинги; 5) тўғридан-тўғри фикр методи; 6) интерактив ахборот электрон воситалари. Бу барча усуллар аниқ сегментлаш учун ажойиб имкониятлар яратишади.
Тўғридан-тўғри сотиш деб қўзғалмас чакана савдо тармоғидан ташқарида бўлган харидор ва сотувчининг шахсий алоқасининг хохлаган шаклига айтилади. Товарларни сотиш умумий ҳажмининг 2% атрофида тўғридан-тўғри шахсий сотишларга тўғри келади. Ушбу сотувларнинг кўпчилиги уйда, иш жойида ёки дўкондан ташқаридаги сотишнинг бошқа шакллари орқали амалга оширилади.
Mary Кay Cosmetics,Inc. компанияси фақатгина хонадонларда сотиш ва тақдимотга эътибор бериш орқали атир-упа соҳасидаги катта салмоқни эгаллади. Барча тақдимотлар уй эгаси таклиф этган меҳмонлар гуруҳи учун амалга оширилган. Бозорнинг маълум бир сегменти ушбу методни универмаглардаги тақдимотлар билан бир хил деб қарайди.
Тўғри почта орқали олинган чақириққа жавоб берган ҳолда дўконга ташриф буюриш, ушбу усулнинг истеъмолчиларнинг реал эҳтиёжларига жавоб беришини кўрсатади. Рекламада кўпинча «товарнинг мавжудлиги», «қулайлиги», «паст баҳоси» ва «энг яхши сифати» каби устунликлари таъкидланади. Сўровлар шуни кўрсатадики респондентларнинг ярмидан кўпи тўғри почта орқали жўнатиладиган реклама материалларини қўллаб-қувватлашади ва уларни ўқишади, бироқ уларнинг сони маълумотлари ва даромадлари ошиши билан камаяди.
Тўғри почта орқали жўнатиладиган каталоглар орқали харидлар кейинги йилларда кенг қулоч ёймоқда. Impact Resources агентлиги ўтказган сўровга кўра 20% респондентлар мунтазам тарзда каталоглардан фойдаланишади. Каталоглар орқали сотиш тизимидан фойдаланадиган ва фойдаланмайдиган истеъмолчилар орасида қуйидаги фарқлар мавжуддир:
- аёллар эркакларга қараганда каталогларга кўпроқ мурожаат қилишади – аёллар 58%, эркаклар 42%;
- каталоглар орқали харид қилувчилар каталоглар орқали харид қилмайдиганлардан ўртача ҳисобда уч ёш кичикдир;
- каталоглар орқали харид қилувчиларнинг маълумоти юқоридир – уларнинг учдан икки қисми коллежларни тугатишган;
- каталоглар орқали харид қилувчиларнинг кўпчилигининг хонадонида юқори технологияли ускуналар: видеомагнитофонлар ва шахсий компьютерлар мавжуддир;
- каталоглар орқали харид қилувчилар кўп вақтларини ва пулларини дам олишга сарфлашади;
- каталоглар орқали харид қилувчиларнинг кам қисми универмагларни хохлашади;
- каталоглар орқали харид қилувчилар учун юқори сифат муҳим мотивация ҳисобланади.
Харид қилишнинг ушбу усули шу қадар ривожландики, айрим сотувчилар энди ўз каталогларини $1 дан $5 гача таклиф этишмоқда. Бундан ташқари каталоглар орқали харид қилувчилар товарларга 5% дан 15% гача буюртма беришади ва фақат уларнинг 2% товарларни почта орқали олишади.
Тўғридан-тўғри фикр бериш бўйича буюртмаларнинг 20% телефон қўнғироқларига тўғри келади ва кўп сонли компаниялар ушбу усулни қўллашмоқда.
Хонадонлардаги харидларнинг 20% ҳар йили газета ва журналлардаги реклама орқали рағбатлантирилади ва у қайтариладиган буюртма бланкаларини жойлаштириш орқали тўғридан-тўғри фикр беришга чақиради.
Кўпчилик кузатувчиларнинг фикрича биз турмуш тарзини кескин ўзгартириш арафасида турибмиз. Бу ҳолат ахборот технологияларидаги инқилоб билан ифодаланади. Харидни тўламоқчи бўлганларга кабель телевидениеси орқали виртуал чекланмаган жаҳон дастурлаш, ахборот, коммуникация ва х.к. манбаларига чиқиш имконияти таъминланади. Бунинг учун зарур бўлган компьютер кнопкасини босиш кифоядир.
Тез тескари алоқанинг мавжудлиги истеъмолчига зарур бўлган ахборотни зудлик билан олиш орқали харидларни режалаштириш имконини ва қулайлигини берувчи хизматларни тақдим этади.
