Fan: Biometriya

Abu Ali Ibn Sinoning «Tib qonunlari»asari to’g’risida

• Abu Ali ibn Sinoning 5 jildlik «Al­qonuni tib» («Tib qonunlari») kitobi 1020­yilda yozib tugatilgan. Bu kitobning II jildi oddiy, V jildi esa murakkb dorilarga bag‘ishlangan. Kitobning ikkinchi jildida tibbiyotda ishlatiladiga o‘simlik va hayvonlardan olingan mahsulotlar va mineral moddalardan 811 tasi tasvirlangan, dorivor o‘simliklar soni 400 dan oshadi. Abu Ali ibn Sino «Al­qonuni tib» kitobini yozar ekan, o‘zidan oldin o‘tgan mashhur shifokorlar va zamondoshlarining kitoblaridan tanqidiy foydalandi, ularning tajribalarini yakunlab, o‘z fikr va tajribalari bilan boyitdi.

Ibn Sino qo’llagan dorivor o’simliklar

O’zbеkiston florasida yovvoyi holda o’suvchi va boshqa 100 dan ortiq Ibn-Sino qo’llagan o’simlik mahsulotlari shu kunda ilmiy tibbiyotda samarali foydanilmoqda. Shunday o’simlik va mahsulotlardan ushbu ma'ruzada qashqarbеda, piyoz,yovvoyi sabzi, fеrula, chilonjiyda, pеtrushka, darmana, sеdana, sarimsoq, sachratqi, qovoq, qora zira, ajgon, bеhi, paxta, qalampirmunchoq o’simliklari haqida ma'lumotlar kеltirilgan.

Abu Rayhon Bеruniy

Qomuschi olim Abu Rayhon Bеruniy umrining oxirgi yillarida «Kitob assaydana fit-tibb», ya'ni «Tibbiyotda farmakognoziya» asarini yaratdi. Bu asarda o'sha davrning sharq tabobatida qo’llanilgan 675 ta dorivor o'simlik va 90 ta o'simlik mahsulotlari to’g’risida fikr yuritiladi. Bulardan tashqari «Saydana» da yana 104 ta hayvonlardan olingan mahsulotlar hamda shu vaqtgacha to’g’ri aniqlanmagan 113 ta dorivor o'simliklar haqida ma'lumotlar bor

O’zbekistonda dorivor o’simliklarni o’rganish tarixi

• O‘zbek tilidagi birinchi «Farmakognoziya» darsligi H.Holmatov va Z. Xabibov tomonidan yozilib, 1967­yilda nashr ettirildi. Shuningdek, respublikamizada o‘suvchi o‘simliklar haqida ma’lumot beruvchi ilmiy va ommabop kitoblar ko‘plab nashrdan chiqdi. H. Holmatov va Z. Xabibovning «O‘zbekistonning shifobaxsh o‘simliklari» (1976­y.), M. Nabiyev, A. Shalnyov, A. Ibrohimovning «Shifobaxsh ne‘matlar» (1986­y.), V. Karimov va A. Shomahmudovlarning «Xalq tabobati va zamonaviy ilmi tibda qo‘llaniladigan shifobaxsh o‘simliklar» (1993­y.) kitoblari shular jumlasidandir.