Фалсафа қисқача изоҳли луғат

Индустриал жамият
да мавжуд билиш воситалари чегарасидан чиққан ҳолда би-лишда муҳимдир.
И.сезги, тасаввур ва тафаккурда эмас, балки субъект онги-да тафаккур маҳсули ҳақиқатга тез эришиш жараёни бўлиб, бу баъзида англаб ҳам етилмайди. И. ҳақиқатни англаш учун етарли бўлмайди. Бу мақсадлар учун мантиқий далиллаш иш-латилади.
Б. Тўраев, Г. Покачалов, И. Ҳошимова
/ ИДЕАЛИЗМ — (франц. — ШаШте, юнон. Шша — идея, ғоя) моддийликни инкор этиб, оламнинг асосида руҳ ёки ғоялар етади, дунёнинг мавжудлиги ва ривожланиб бориши-да ғоялар муҳим, белгиловчидир деб таъкидловчи фалсафий қараш, таълимот бўлиб, материализмнинг аксидир.
Метафизик маънода идеализм объектив борлиқни ғоя, руҳ, тарзида кўрувчи, ҳатто моддийликни ҳам руҳнинг шак-лий намоён бўлиши деб кўпроқ уни ғоя, идеяга боғловчи -объектив идеализмга (Платон, Шеллинг, Гегель.) ёки ин-сон акди билан богловчи — субъектив идеализмга (Декарт, Мальбранш, Фихте) бўлинади.
Назарий-билиш маъносида идеализм, бу — борлиқни анг-ланган борлиқ—онг, тасаввур жараёни билан айнийлашти-ради, унингча нарса ва ҳодисалар, тасаввурлар йиғиндиси (Лейбниц, Беркли, Шопенгауэр) дейиш (неоидеализм, ол-мон идеализми) реализмнинг аксидир.
И. Соипназаров, М. Абдурашидов
ИНДУСТРИАЛ ЖАМИЯТ - қозирги замон файласуф-лари, социологлари, политологлари ва иқтисодчилари таҳ-лил қилаётган «анъанавий», «аграр» (уруғ-қабила, феодал ва бошқа) жамиятлардан фарқ қилувчи «ривожланган» деб юри-тилувчи жамият тенденциялари ва ўзига хос хусусиятларини ифодаловчи категория.
«Индустриал жамият» термини биринчи бор социология-нинг йирик намояндалари Кант, Сгтенсер, Дюргейм ва бош-қалар томонидан XIX асрда илмий доирага киритилади,
XX асрнинг 50—60 йилларида «индустриал жамият» на-зарияси шакллангач, бу тушунча янада кенг ва муайян маз-мун билан бойиди. Технологик детерминизм тамойилларига асосланган бу назария, аввал бошданоқ, икки вариантда: биринчиси — 1956—1959 йилларда Ароннинг Сарбоннадаги маърузаларида ва иккинчиси — Ростоунинг «Иқтисодий ўсиш босқичлари. Нокоммунистик манифест» китобида шакплан-ди.
166

Индустриал жамият