Ф. Жуманова, С. Авазова, Г. Жобборова, У. Хуснетдинов

Батартиблик 
Ҳаммабоплик 
ва тушунар-
лилик 
Ўқувчиларнинг тайёргарлик даражаси 
ва ёш имкониятларига мувофиқлик 

---

168 
ни. 
2. Мактабда ўрганиладиган ҳар бир ўқув фани ва ўқув фанлари тизимига 
киритадиган маърифий материал (таъриф, илмий далил, назария, концепция, 
жараён ва шу кабилар) мазмунининг юқори илмий ва амалий аҳамиятга эгали-
ги мезони. 
3. Тегишли ёшдаги ўқувчиларнинг ҳақиқий ўқув имкониятларига маъри-
фий материал мазмуни мураккаблигининг мувофиқлиги мезони. 
4. Вақт нуқтаи назардан мазмун ҳажмининг тегишли ўқув фанини ўрга-
нишга мувофиқлиги мезони. 
5. Умумий ўрта таълим мазмуни тузилмасида халқаро тажрибани ҳисоб-
га олиш мезони. 
6. Замонавий мактабнинг мавжуд ўқув-методик ва моддий базасига маз-
муннинг мувофиқлиги мезони. 
 
7.2. Маърифат (таълим, тарбия) мазмунининг тузилмаси, уни
лойиҳалаш тамойиллари ва мезонлари 
Ҳозирги пайтда маърифий мазмун лойиҳасини тузишга икки хил ёнда-
шув шаклланган (7.5-расм): 
Маърифий мазмун лойиҳасини тузишга 
ёндашувлар 
Компетенциявий
ёндашув тузилмаси 
Билимга асосланган 
ёндашув тузилмаси 
Билимлар
 
Кўникма ва 
малакалар
 
Ижодий 
фаолият 
тажрибаси
 
Муносабатлар 
тажрибаси
 
Таянч 
компетенциялар
 
Фанга оид 
компетенциялар
 
7.5-расм. Маърифат мазмунининг 
лойиҳасини тузишга ёндашувлар тузилмаси 

---

169 
1) билимга асосланган ёндашув (маърифий мазмуннинг асоси – ўқув жа-
раёнида шакллантириладиган билимлар); 
2) компетенциявий ёндашув (маърифий мазмуннинг асоси – ўқув жара-
ёнида шакллантириладиган компетенциялар).