Ф. Жуманова, С. Авазова, Г. Жобборова, У. Хуснетдинов

таълим мақсадлари ва 
қонуниятларига мувофиқ ўқув 
жараёнининг мазмуни, ташкилий 
шакллари ва методларини асословчи 
ва аниқловчи асосий қоидалар 
Таълим тамойиллари – 
ўқитувчи фаолиятидаги асосий мўлжал 
Таълим тамойиллари -
 

кўрсатмалилик – таълим жараёнида ўқув материали-
нинг сезги аъзолари орқали қабул қилиниши ва ўзлаштири-
лиши
онглилик ва фаоллик – ўқувчининг эркин фикрлаши, 
билим ва кўникмаларни эгаллаши ва ўз ижодий камолотига 
шахсий ишонч-эътиқоди намоён бўлиши 

ёш ва ўзига хос хусусиятларни ҳисобга олиш – таълим 
жараёни ва ўқувчилар ўқув фаолиятининг энг самарали 
шакллари ва технологияларини танлаш. 

илмийлик – илмий далиллар, назариялар ва қонунлар 
аҳамиятининг баҳоланиши
б
атартиблик ва изчиллик - билимларнинг маълум бир 
педагогик мажмуда узатилиши ва ўзлаштирилиши 
ҳаёт ва амалиёт билан боғлиқлик – фанларни ўрга-
ниш ва ўқувчиларни касбга йўллашда назарий ва амалий 
тайёргарликнинг бирга қўшиб олиб борилиши 

билимларнинг пухталиги – билимлардан бўлғуси ўқув 
ва мустақил ишларда фойдаланиш, эсда сақлаб қолиш ло-
зим бўлган ахборотларнинг танланиши 

ҳаммабоплик ва тушунарлилик – ўқув материали, 
унинг ҳажми, таълим шакли ва методларининг илмий-на-
зарий мураккаблик даражаси аниқланиши 
6.4-расм. Таълим тамойиллари ва уларнинг қисқача тавсифи

---

157 
6.1-жадвал 
 
Таълимнинг таркибий қисмлари, қонуниятлари ва тамойиллари 
тизими (Ю.К. Бабанский бўйича)