F. I. Salomova Bilim sohasi: 500000 – “Ijtimoiy ta’minot va sog’liqni saqlash” Ta’lim sohasi: 510000 – “Sog’liqni saqlash”

 

Vaziyatli masalalar

 

Vaziyatli masala № 1 

    

  

Qisman mexanizatsiyalangan mehnatni bajaruvchi ishchilarda asab mushak 

tizimining  holatini  baholash  kerak.  Ishchilarda  qo’l  panjalarining  qaltirashi  – 

ishdan oldin planshet devorlariga minutiga 13 tadan, 3,5 soatdan so’ng  -22 marta, 

ishdan keyin  -24  marta/daq., ish tugaganidan 20 daqiqa  o’tgach  –  14  marta tegdi.  

Berilgan  ma’lumot    bo’yicha  ishchilarda    o’ta  toliqish  holati  bor  deb  xulosa 

chiqarish mumkinmi? 

Vaziyatli masala № 2 

Agar  ish  smenasining  boshida  mushaklar  kuchining  maksimal      miqdorining 

yarmisini  (42kg),  60  sek  davomida,  ish  kunining  oxirida    44  sek  ushlab  turgan 

bo’lsa, ishchining mushak chidamlilik qiymatini     baholang 

        

Vaziyatli masala № 3 

  

 Stanoklarda 

ishlovchilarning 

mehnat 

qobiliyatini 

dinamikada       

o’zgarishini    ta’riflash  uchun  funktsional  tekshirishlar      ish  boshlashdan  oldin  va 

tamom  bo’lganidan  keyin  o’tkazildi.    Qo’yilgan              maqsad  uchun  o’tkazilgan 

tekshirish yetarlimi

? 

Testlar 

1. Jismoniy ish bajarganda  organizmning qaysi 3ta sistemasida   sezilarli fiziologik 

o’zgarishlar kuzatiladi: 

A. yurak – qon tomir 

B. mushaklar 

V. nafas olish 

G. chiqaruv 

---

 

469 

 

D. qon tizimi 

2.Jismoniy  ish  bajarganda  organizmning  funktsional  holatini  baholashning  3ta  

ko’rsatkichini ayting: 

A. puls 

B. qo’l dinamometriyasi 

V. AD qiymati 

G. qo’llar tremori 

D. bel dinamometriyasi 

3. Gigienik ahamiyatga ega bo’lgan aqliy mehnatning 3 ta asosiy tavsifini keltiring: 

A. diqqatning zo’riqishi 

B. tashqi qo’zg’atuvchilarga tez reaktsiyani zaruriyati 

V. eshitish analizatorining zo’riqishi 

G. taktil sezgirlikni o’sishi 

D. ko’rish analizatorining zo’riqishi 

4.  Aqliy  mehnatni  bajarganda  organizmning  funktsional  holatini  baholashda 

o’tkaziladigan 3 ta tekshirishlarni ayting: 

A. nafas olish chastotasi 

B. xronorefleksometriya 

V. korrekturali namunalar 

G. termometriya 

D. tremometriya 

5.  Yorug’lik  yoki  tovush  qo’zg’atuvchilariga  javob  reaktsiyalari  latent  davrini 

tekshirishning asosiy 3ta elementini aniqlang: 

A. xronorefleksometr tugmachasini tekshiriluvchi tomonidan bosish 

B. xronorefleksometr tugmachasini nazorat bosish 

V. qo’zg’atuvchini berish va reaktsiya berish vaqtini aniqlash 

G. tekshiriluvchining javob reaktsiyasi vaqti bo’yicha toliqish darajasini baholash  

D. ko’rsatkichlarni dinamikada taqqoslash yo’li bilan toliqish darajasini baholash  

---

 

470 

 

6. Korrekturali namunalar yordamida aniqlash mumkin bo’lgan MNS funktsional 

holatini belgilovchi 2ta ko’rsatkichni ayting: 

A. ishni bajarish tezligi 

B. ishni bajarish sifati 

V. diqqat ko’rsatkichi 

G. reaktsiya vaqti 

D. ob’ektlarni farqlash darajasi 

7.Aniq ko’rish barqarorligini aniqlashning 3 ta bosqichini ayting: 

A. Landolt halqasini tekshiruvchidan 2 m uzoqlikda joylashtirish 

B.  aniq ko’rish vaqtini belgilash  

V. aniq ko’ra olmaslik vaqtini aniqlash 

G. aniq ko’rish barqarorligi ko’rsatkichini %larda hisoblash 

D. aniq ko’rish barqarorligi ko’rsatkichini standart bilan taqqoslash orqali baholash  

8.  Ishchilarga  ta’sir  etuvchi  3tadan  kam  bo’lmagan  ruhiy-fiziologik  omillarni 

ko’rsating: 

A. majburiy ishchi holat 

B. noratsional mehnat va dam olish tartibi  

V. mexanizatsiya va avtomatizatsiyani mavjud emasligi 

G. yuklarni ko’tarish va tashish 

D. ayrim a’zolarning zo’riqishi 

9. 

Ruhiy-fiziologik 

omillarning  ta’sirini  oldini  olish  bo’yicha  3ta   

sog’lomlashtiruvchi tadbirlarni ayting: 

A. qo’shimcha tanaffuslarni joriy etish 

B. mehnatni mexanizatsiyalash va avtomatizatsiyalash 

V. ish joyini ratsionallashtirish 

G. maxsus ovqatlarni berish 

D. ruhiy tinchlantiruvchi xonalardan foydalanish