F. I. Salomova Bilim sohasi: 500000 – “Ijtimoiy ta’minot va sog’liqni saqlash” Ta’lim sohasi: 510000 – “Sog’liqni saqlash”

1.4. Aholi salomatligi tushunchasi, aholi salomatlik ko’rsatkichlarining 

yashash va turmush sharoitlariga bog’liqligi. 

Har  bir  davlatning  sog’liqni  saqlash  tizimi  oldiga  qo’yiladigan  asosiy 

vazifalaridan  biri  bu  -  aholining  sog’ligini  saqlash  va  uni  har  tomonlama 

mustahkamlash  hisoblanadi.  Ikkinchi  navbatda  aholi  o’rtasida  qayd  qilinadigan 

kasalliklarning kelib chiqishini oldini olish, insonlarning faollik yillarini uzaytirish 

vazifasini  bajaradi.  Bunday  ulkan  vazifalarni  hal  etish  faqat  davolash  sohasidagi 

shifokorlarning  ishi  bo’lmay,  balki  uning  profilaktik  va  fundamental  tibbiyot 

mutaxassisi  yo’nalishiga  ham  taalluqlidir.  Shuning  uchun  sog’liqni  saqlash 

tizimidagi profilaktik yo’nalish uning asosiy prinsipi bo’lishi kerak. 

---

 

29 

 

Insonlarning salomatligi ko’p jihatdan uning o’ziga bog’liqdir, ammo ayrim 

jihatlari bo’yicha shu davlatdagi ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlar, aholiga tibbiy xizmat 

ko’rsatish  darajasi,  milliy  daromaddan  sog’liqni  saqlashga  ajratiladigan  mablag’ 

miqdori kabilar bilan belgilanadi. 

O’z  o’rnida  aholining  salomatligi  ham  shu  davlatning  ijtimoiy-iqtisodiy 

muvaffaqiyatiga  o’zining  ta’sirini  ko’rsatmay  qolmaydi.  Aholi  salomatligining 

yuqori  darajada  bo’lishi  sog’liqni  saqlash  tizimining  oqilona  tashkil  etilishi,  shu 

davlatdagi tibbiyot fanining yanada gurkirab rivojlanishiga ijobiy ta’sir ko’rsatadi.  

Sog’liqning o’zini esa, butun aholi yoki ayrim shaxslar organizmida kasallik 

belgilarining yo’qligi deb tushunmaslik kerak, balki jamiyat a’zolarining jismonan 

bardam, ahloqiy barkamol rivojlanganligini nazarda tutadi. 

Aholining  salomatlik  ko’rsatkichlari  qatoriga,  tug’ilish  va  o’lim  darajasi, 

jismoniy  rivojlanish  ko’rsatkichlari,  kasallanish  darajasi,  aholining  uzoq  umr 

ko’rish  muddati  va  boshqalar  kiradi.  Bu  ko’rsatkichlarning  miqdori  va  tabiati 

birinchi navbatda  yashash sharoitlari  mehnat qilish sharoiti  atrof  muhitning holati 

kabilar  bilan  belgilanadi.  Inson  uchun  atrof  muhit  parametrlarining  eng  muvofiq 

darajalarini yaratish masalalari bilan gigiyena fani shug’ullanadi.