RADIATSION VA HARBIY GIGIYENA FANIDAN
TEST SAVOLLARI
Radiatsion gigiyena. Bitta to’g’ri javobli oddiy testlar
1. Bir element atom yadrosini boshqa atom yadrosiga o’z-o’zidan o’tishidagi
ionlantiruvchi nurlanishlarni tarqalishiga - deyiladi:
A. alfa - parchalanish
B. beta - parchalanish
D. radioaktivlik*
E. ionlantiruvchi nurlanish manbalari
F. aktivlik
2. Radioaktivlik hodisasi qaysi yilda ixtiro qilingan:
A. 1870
B. 1885
D. 1896*
E. 1903
F. 1917
648
3. Radioaktivlik hodisasi kim tomonidan ixtiro qilingan:
A. Bekkerel tomonidan*
B. Mariya Kyuri
D. Per Kyuri
E. Frederik Kyuri
F. Rentgen
4. Qaysi ko’rsatkich nurning ionlantiruvchi xususiyatini ta’riflaydi:
A. nurlanish energiyasi
B. nurning o’tib ketish xususiyati
D. energiyaning chiziqli uzatilishi*
E. moddaning agregat holati
F. moddaning zichligi
5. 1 Bk (bekkerel) nimaga teng:
A. 1 sekundda 1 parchalanish*
B. 10 parch/sek
D. 100parch/sek
E. 1 parch/min
F. 10 parch\min
6. Nurlanish bilvosita ta’sir etganda, qaysi moddaga yetakchi rol beriladi:
A. oqsillarga
B. uglevodlarga
D. vodorod peroksidiga*
E. suvga
F. gidrat - ionga
7. Qanday nurlanish dozasida stoxastik samara yuzaga kelishi mumkin:
A. katta dozalarda
B. kichik dozalarda
D. har qanday dozada*
E. 600 va undan ortiq rentgenda
649
F. 1000 rentgen
8. Yutilgan doza nimani ta’riflaydi:
A. moddaning massa birligiga yutilgan energiya*
B. 1 sm
3
havoga yutilgan energiya
D. tirik organizm to’qimalarining ionlanish darajasi
E. nurli jarohatlanish shaklining darajasi va chuqurligi
F. 1 sm
3
tirik organizm to’qimasiga yutilgan energiya
9. Ekvivalent doza nima?:
A. moddaning butun massasiga yutilgan energiya
B. organizmning to’liq nurlanishida radiatsion xavf darajasini belgilovchi qiymat
D. havodagi ekspozitsion dozani muvofiq turdagi nurlanish energiyasini
belgilovchi qiymat
E. nurlanishning sifat koeffitsiyentiga muvofiq keladigan yutilgan dozani
belgilovchi qiymat*
F. organizm bo’yicha bir tekis taqsimlangan nurlanish energiyasi
10. SI tizimida ekspozitsion doza qaysi birlikda o’lchanadi:
A. djoul/kg
B. gey
D. zivert
E. ber
F. kulon/kg*
11. Si tizimida yutilgan doza qaysi birlikda o’lchanadi:
A. rentgen
B. gey*
D. zivert
E. bekkerel
F. ber
12. SI tizimida ekvivalent doza qaysi birlikda o’lchanadi:
A. rad
650
B. gey
D. rentgen
E. zivert*
F. kulon/kg
13. Nurlanishning somatik ta’sir effekti nima:
A. nurlanish oqibatining nurlanuvchining kelgusi avlodiga emas, balki uning o’ziga
ta’sir etish oqibatidir *
B. bu o’tkir nurlanish va keyingi avloddagi genetik o’zgarish
D. bu pnevmoskleroz bo’lib, nur ta’sirida kelib chiqadi
E. surunkali nurlanish kasalligi, xavfli o’sma
F. nur ta’siridagi kuyishlar, katarakta
14. Radiatsiyaning texnogen manbai hisobiga odam tomonidan olinadigan dozaga
qaysi omilning hissasi ko’proq:
A. atmosferadagi yadroviy portlashlar
B. rentgenologik tekshirishlar*
D. radiologik tekshirishlar
E. atom energetikasi
F. issiqlik elektrostantsiyalari
15. RM organizmga qanday biologik zanjir bo’yicha tushadi:
A. o’simlik – mahsulotlar - tuproq- odam - hayvonlar
B. atmosfera- tuproq- suv- o’simlik- sut- go’sht- odam*
D. odam- tuproq- o’simlik – ovqat mahsulotlari
E. o’simlik- mahsulotlar - odam - tuproq
F. tuproq- atmosfera – o’simlik - odam - suv
16. Radiatsion himoyalanishdagi «miqdoriy himoyalanish» prinsipi qanday
tushunchani beradi :
A. RM miqdorini kamaytirish
B. RM ning miqdorini oshirish
D. ish joylarida RM dan kerak bo’ladigan minimal miqdorda
651
foydalanish *
E. ish joylarida RM dan mumkin bo’lgan maksimal miqdorlarda foydalanish
F. bunday himoyalanish prinsipi yo’q
17. Aholining nurlanishiga eng ko’p hissa qo’shuvchi nurlanish turi qaysi:
A. rentgendiagnostika*
B. rentgenterapiya
D. radioterapiya
E. flyuorogafiya
F. radionuklidli diagnostika
18. Aholining jamoa shaklidagi nurlanishi yuklamasiga eng kam hissa qo’shuvchi
nurlanish turi qaysi:
A. rentgendiagnostika
B. rentgenterapiya
D. radioterapiya
E. flyuorogafiya
F. radionuklidli diagnostika*
19. Xizmatchilarni cho’miltirish va ichki kiyimlarni, yotish anjomlarini
almashtirish tezligi qanday:
A. har haftada*
B. agar kazarma sharoiti bo’lsa har haftada
D. oyiga 2 marta
E. oyiga 1 marta
F. zaruriyat tug’ilganda
20. Kazarmadagi yashash xonalaridagi suv idishlarining suvini almashtirish tezligi
qanday:
A. 3 kunda 1 marta
B. haftasiga 1 marta
D. har kuni*
E. sarflanish me’yoriga qarab
652
F. ertalab va kechqurun
21. Kazarmadagi suv idishlarini dezinfeksiya qilish tezligi qanday:
A. har kuni
B. haftasiga 1 marta*
D. haftasiga 2 marta
E. oyiga 1 marta
F. ifloslanishiga qarab
22. Kazarmadagi yuvinish jo’mragi nechta askar uchun mo’ljallanadi:
A. 2
B. 4
D. 6*
E. 8
F. 10
23. Kazarmadagi 1 unitaz nechta xizmatchiga mo’ljallanadi:
A. 2
B. 4
D. 6
E. 8
F. 10*
24. Bir kunga 1 xizmatchi uchun belgilangan ovqat mahsulotlarining miqdori va
tarkibiga nima deyiladi:
A. xizmatchilarning ovqatlanish me’yorlari
B. kunlik oziq-ovqat me’yorlari*
D. xizmatchilarning fiziologik ovqatlanish me’yorlari
E. kerak bo’ladigan ovqatlanish ratsioni
F. ovqat ratsionining muvozanatlashtirish
25. Umumqo’shinlar payogi tarkibiga necha nomdagi mahsulotlar kiritilgan:
A. 10
B. 20*
653
D. 30
E. 40
F. 50
26. Askarlarning quruq payoklari tarkibiga qaysi mahsulotlar kirmaydi:
A. qotgan nonlar
B. konservalar
D. choy
E. shakar
F. konsentratlar*
27. Ko’rsatilganlarning qaysi biri faqat tibbiy xizmat xodimi vazifasiga kirmaydi:
A. harbiy xizmatchilarning ovqatlanish taomnomasini tuzish *
B. taomnomani tuzish va xizmatchilarning ovqatlani sifatini baholash
D. mahsulotlarning to’g’ri saqlanishi tashilishini nazorat qilish
E. ovqat mahsulotlarining sifatini nazorat qilish
F. tayyorlangan issiq ovqatlarning sifatini nazorat qilish
28. Damlamalardagi C vitaminini aniqlashda qaysi reaktiv indikator hisoblanadi:
A. Nessler
B. Griss
D. Tilmans*
E. fenolftalein
F. metiloranj
29. Suv ta’minoti punktining sanitar himoya zonasi qanday qiymatda bo’ladi:
A. 50-100 m radiusda*
B. 50 m dan ortiq bo’lmagan radiusda
D. daryo oqimi bo’yicha 100 m, oqim yuqorisi
E. daryo oqimi bo’yicha 100 m, pastki oqim
F. 100 m dan kam bo’lmagan radiusda
30. Issiq iqlim sharoitida 1 askar uchun 1 kunda suv iste’molining litrlardagi
minimal me’yori qanday:
654
A. 1 l
B. 2 l
D. 3 l
E. 4 l*
F. 5 l
31. Suv manbalari kam bo’lgan joylarda suv iste’molining minimal me’yori necha
kungacha bo’lishiga ruxsat etiladi:
A. 3 kunga*
B. 5 kunga
D. 10 kunga
E. 15 kunga
F. bir oyga
32. Radioaktivlikning 3 o’lchov birligini ayting:
A. rentgen
B. bekkerel*
D. gey
E. kyuri*
F. radiyning milligamm-ekvivalenti (mg/ekv.Ra)*
33. Nurlanishning 3 ta asosiy biologik effekt guruhlarini ayting:
A. somatik*
B. genetik
D. toksik
E. stoxastik*
F. somatostoxastik
34. Nurlanishning 2 turdagi somatik effektini ko’rsating:
A. katarakta*
B. o’tkir zaharlanish
D. xavfli o’smalarning hosil bo’lishi
E.DNK molekulasining bo’zilishi
655
F. surunkali nurlanish kasalligi*
35. Nurlanishning stoxastik effektini ko’rsating:
A. xavfli o’smalarning hosil bo’lishi*
B. o’tkir nurlanish kasalligi
D. umr ko’rish muddatining qisqarishi*
E. leykemiyalar*
F. surunkali nurlanish kasalligi
36. Nurlanish ta’sirining asosiy biologik effekti nimaga bog’liq:
A. nurlanish turiga*
B. nurlanish vaqtidagi organizmning holatiga
D. nurlanish energiyasiga*
E. to’qimalarda hosil bo’ladigan N, ON, NO2 , radikallarning ta’siriga*
F. foydalaniladigan jihozlarga
37. Yuqori radiosezgirlikka ega bo’lgan organlarni ayting:
A. suyak to’qimasi
B. mushak to’qimasi
D. jigar
E. gonadalar*
F. qizil suyak ko’migi*
38. Ionlantiruvchi nurlanishlarni qayd qiluvchi 3 asosiy usul guruhlarini ayting:
A. fizikaviy usullar*
B. fizik-kimyoviy usullar
D. biologik usullar*
E. kolorimetrik usullari
F. kimyoviy usullar*
39. Ionlantiruvchi nurlarni qayd qiluvchi fizikaviy guruhga kiruvchi usullarni
ko’rsating:
A. fotografik
B. ionizatsion usul*
656
D. stsintillyatsion usul*
E. kimyoviy
F. spektrometrik usul*
40. Oziq-ovqat mahsulotlarining tabiiy radioaktivligi asosan qaysi 3 ta izotopning
bo’lishiga bog’liqligini ko’rsating:
A. S-14
B. K-40*
D. U-238*
E. Radon
F. Ra-226*
41. Ovqat mahsulotlarning radioaktiv moddalar bilan ifloslanishi qaysi 3 jarayon
bilan bog’liq bo’lishi mumkin:
A. rentgen kabinetlari noto’g’ri joylashtirilganda
B. tabiiy jarayonlar natijasida radionuklidlarning translokatsiyasida*
D. radiatsion avariyalarda*
E. ovqat mahsulotlarini ionlantiruvchi radiatsiya bilan ishlovdan o’tkazilganda
F. yadroviy obyektlarda ishlash qoidalari buzilishiga bog’liq holda atrof- muhitni
ifloslanishi sodir etilganda*
42. 3 toifadagi nurlanuvchi shaxslarni ayting:
A. A toifa- aholidan ayrim shaxslar ya’ni INM ta’siri zonasida bo’ladigan shaxslar
B. B toifa – aholidan ayrim shaxslar (bevosita ionlantiruvchi nurlanish manbai
bilan bog’liq emas, ammo uning ta’sir zonasidagi shaxslar)*
D. V toifa – viloyat, respublika aholisi*
E. B toifa – shu regiondagi barcha aholi
F. A toifa - xodimlar (kasbiy ishchilar)*
43. Tibbiy xizmat sanitariya nazoratini amalga oshirishda qanday 3 turdagi
hujjatlarga asosan ish yuritadi:
A. O’zR ning 1989-yildagi Ichki Xizmat Nizomi
B. O’zR QK ning 1996-yildagi Ichki Xizmat Nizomi*
657
D. O’zR MV ning buyruqlari*
E. O’zR SSV ning SanQ va M lari
F. O’zR MV ning uslubiy ko’rsatmalari*
44. Dala sharoitida xizmatchilarning ovqatlanishini sanitar nazoratdan
o’tikazishdagi 3 asosiy vazifani ayting:
A. issiq ovqat tayyorlanishini nazorat qilish*
B. taomnomaning to’g’ri tuzilganligini nazorat qilish
D. tayyorlangan ovqatni o’z vaqtida tarqatilishini nazorat qilish*
E. kunlik ovqatlanish me’yorlari asosida ovqatlarning to’liq berilishini nazorat
qilish
F. BOP ning to’g’ri tashkil etilganligini nazorat qilish (batalon ovqatlanish
punkti)*
45. Dala sharoitida taomlarni tayyorlashga bo’lgan 3 asosiy talablarni ko’rsating:
A. taomlarning kuniga 3 marta tayyorlanishi*
B. sovib qolgan taom tarqatilishidan oldin isitilishi kerak
D. sovib qolgan ovqatlarni qozonda saqlash ta`qiqlanadi*
E. issiq ovqatlar kuniga bir marta tayyorlanadi
F. tayyorlangan ovqat tezlikda xizmatchilarga tarqatiladi*
46. Jangovor vaziyatga muvofiq BOP ning ishlashi mumkinligini belgilovchi 2
sharoitni ko’rsating:
A. zararlangan joyda BOP tashkil qilinmaydi, balki askarlarga quruq payoklar
beriladi
B. qo’shinlar himoyada va dam olish vaqtida BOP front chizig’ining oldingi
chegarasidan 500-1000 m ichkarilikda tashkil etiladi*
D. hujum vaqtida BOP tashkil etilmaydi, xizmatchilarning ovqatlanishi quruq
payoklar hisobiga amalga oshiriladi
E. hujumda BOP tashkil etilmaydi, balki harakatlanuvchi oshxonalar yordamida
harakat davomida issiq ovqatlar tayyorlanib, kichik dam olish vaqtlarida
tarqatiladi*
658
F. BOP qo’shinlar himoyada va dam olish vaqtida bo’lganda bevosita harbiy
bo’linmalar tarkibida tashkil etiladi.
47. Dala sharoitida suvning sifatini yaxshilashdagi eng muhim 3 usullar qaysi:
A. degazatsiya – erigan gazlardan holi qilish
B. tindirish – muallaq zarrachalardan holi qilish*
D. tindirish – suvning rangdan holi qilish
E. zararsizlantirish – mikroorganizmlardan holi qilish*
F. dezaktivatsiya – RM dan holi qilish*
48. Dala sharoitida suvni tozalashdagi tabelli vositalarni ko’rsating:
A. TUF-200 - tabelli unifikatsiyalashtirilgan filtr
B. TUF-200 – gazlama-ko’mirli filtr*
D. MAFS - takomillashtirilgan avtofiltrlash stansiyasi*
E. OPS – tozalovchi dala stansiyasi
F. VFS – suv filtrlash stansiyasi*
49. Dala sharoitida issiq iqlim uchun 2 minimal suv iste’moli me’yorlarini ayting:
A. suvnig umumiy miqdori – 15 litrdan kam emas
B. xo’jalik talablari uchun- 40 litr
D. ichish uchun - 4 litr*
E. xo’jalik ishlari uchun - 15 litr*
F. ichish uchun - 10 litrdan kam emas
50. Dala sharoitida suvni tindirishning 3 bosqichini ayting:
A. 1-bosqich –alyuminiy sulfat yordamida suvni koagulyatsiya qilish*
B. 2-bosqich – tabelli vositalar yordamida suvni suzish
D. 2-bosqich – tiniqlashtirish*
E. 3-bosqich – tabelli yoki qo’l ostidagi vositalar orqali filtrlash*
F. 1-bosqich – suvni RDV ga solish va qo’l ostidagi vositalar yordamida filtrlash
659
1-ilova
Avgust psixrometri bo’yicha havoning nisbiy namligini aniqlash
Quruq termometr
ko’rsatkichi ,
0
C
Ho’l termometr ko’rsatkichi,
0
C
12
5,3
5,7
6,0
6,4
6,8
7,2
7,6
8,0
8,4
8,7
9,1
9,5
9,9
10,3
10,7
11,0
11,3
11,7
12,0
13
5,9
6,4
6,8
7,2
7,6
8,0
8,4
8,8
9,2
9,6
10,0
10,4
10,8
11,1
11,5
11,8
12,2
12,6
13,0
14
6,6
7,1
7,5
8,0
8,4
8,6
9,2
9,7
10,1
10,5
10,9
11,3
11,7
12,1
12,5
12,8
13,2
13,6
14,0
15
7,3
7,8
8,2
8,7
9,2
9,6
10,0
10,5
10,9
11,4
11,8
12,2
12,6
13,0
13,4
13,8
14,2
14,6
15,0
16
8,0
8,5
9,0
9,4
9,9
10,3
10,8
11,3
11,8
12,2
12,6
13,1
13,5
14,0
14,4
14,8
15,6
15,6
16,0
17
8,6
9,1
9,7
10,2
10,7
11,2
11,6
12,1
12,6
13,0
13,5
13,9
14,4
14,8
15,3
15,8
16,2
16,6
17,0
18
9,3
9,9
10,4
10,9
11,4
11,9
12,4
12,9
13,4
13,9
14,4
14,8
15,3
15,7
16,2
16,6
17,1
17,5
18,0
19
10,0
10,6
11,1
11,7
12,2
12,7
13,2
13,8
14,8
14,8
15,3
15,7
16,2
16,7
17,2
17,6
18,1
18,5
19,0
20
10,6
11,2
11,8
12,4
12,9
13,4
14,0
14,5
15,1
15,6
16,1
16,6
17,1
17,6
18,1
18,5
19,0
19,5
20,0
21
11,2
11,9
12,6
13,1
13,6
14,2
14,8
15,3
15,9
16,6
17,1
17,5
18,0
18,6
19,1
19,5
20,0
20,5
21,0
22
11,8
12,5
13,2
13,8
14,4
15,0
15,6
16,1
16,7
17,3
17,9
18,4
18,9
19,5
20,0
20,5
21,0
21,5
22,0
23
12,5
13,1
13,8
14,4
15,1
15,7
16,4
17,0
17,6
18,2
18,8
19,3
19,8
20,4
20,9
21,5
22,0
22,5
23,0
24
13,1
13,8
14,5
15,2
15,9
16,5
17,1
17,8
18,4
19,0
19,6
20,1
20,7
21,3
21,9
22,4
23,0
23,0
24,0
25
13,7
14,5
15,2
15,9
16,6
17,2
17,9
18,5
19,2
19,8
20,5
21,2
21,7
22,2
22,8
23,3
23,9
24,4
25,0
Nisbiy namlik,%
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
60
65
70
75
80
85
90
95
100
660
2-ilova
Aspiratsion psixrometr bo’yicha havoning nisbiy namligini aniqlash
3-ilova
DPM xonalari havo muhitida bakterial ifloslanganlikning ruxsat etilgan darajalari
№
Tozalik
sinfi
Xonalar nomi
Sanitar-mikrobiologik ko’rsatkichlar
1m
3
havodagi
umumiy mikroblar
soni
1m
3
havodagi
Staphylotsotstsu
s aureus
koloniyalarining
soni
1m
3
havodagi
mog’or
zamburug’lari
ning miqdori
Ish vaqti
1
2
1
2
1.
A
Operatsion xonalar, tug’ruq
zallari, gematologik, kuygan
bemorlar uchun aseptik
bokslar, dorixonalarning
aseptik bo’limlari,
sterilizatsiya xonalari,
bak.laboratoriyalarning
bokslari
200 dan
oshmasligike
rak
500dan
oshmasligi
kerak
Bo’lmasligi kerak
Quruq
termometrnin
g
ko’rsatkichi,0
C
Ho’l termometrning ko’rsatikichi
10,
0
11,
0
12,
0
13,
0
14,
0
15,
0
16,
0
17,
0
18,
0
19,
0
20,
0
21,
0
22,
0
23,
0
15
52
61
71
80
90
100
16
46
54
63
71
81
90
100
17
39
47
55
64
72
81
90
100
18
34
41
49
56
65
73
82
90
100
19
29
36
43
50
58
66
74
82
91
100
20
24
30
37
44
52
59
66
74
83
91
100
21
20
26
32
39
46
53
60
67
75
83
91
100
22
16
22
28
34
40
47
54
61
68
76
84
91
100
23
13
18
24
30
36
42
48
55
62
69
76
84
92
100
661
2.
B
Muolaja, bog’lov,
operatsiyadan oldingi xonalar,
reanimatsiya palatalari va zali,
bolalar palatalari,
dorixonalarning qadoqlash
xonalari, bakteriologik va
klinik laboratoriya-larning
xonalari, tekshirishlar uchun
mo’ljallangan assisentlar
xonalari
500 dan
oshmasligi
kerak
750 dan
oshmasligi
kerak
Bo’lmasligi kerak
3.
V
Jarrohlik bo’limi palatalari,
operatsion, tug’ruq zallariga
yaqin koridorlarda, yuqumlik
kasalliklar bo’limining ko’rik
xonalari, palatalari, somatik
palatalarda, ordinatorlar
xonalarida, toza kiyimlarni
saqlash xonalari
750 dan
oshmasligi
kerak
1000 dan
oshmasligi
kerak
Bo’lmasligi kerak
4.
G
Xo’jalik binolarining
koridorlari va xonalari,
davolash-diagnostik
korpuslarning zinalari, sanitar
xonalari, xojatxonalar, kir
kiyimlarni saqlash xonalari
me’yorlashtirilmaydi
Izoh: A - juda toza, B - toza; V - shartli toza; G- iflos
Do'stlaringiz bilan baham: |