F. I. Salomova Bilim sohasi: 500000 – “Ijtimoiy ta’minot va sog’liqni saqlash” Ta’lim sohasi: 510000 – “Sog’liqni saqlash”

9.4. Ionlantiruvchi nurlanishlarni o’lchaydigan asboblar va vositalar 

Radiatsion  gigiyena  bo’limi  laboratoriyasidagi  asbob-uskunalar  holati  va 

soni    hamda  o’zlashtirilgan  laboratoriya  tekshiruvlari  to’plami  nazorat  ostidagi 

hududda  radiatsion  omilni  tezkor,  uslubiy  jihatdan  to’g’ri  va  ishonchli  obyektiv 

tekshirish imkoniyatini ta’minlashi zarur.   

Funktsional qo’llanilishi bo’yicha uskunalar quyidagilarga bo’linadi:   

● Dozimetrik 

● Radiometrik 

● Spektrometrik 

● Signalizatorlar va ko’p maqsadli (universal)   

● Detektirlash bloklari 

● Detektirlash qurilmalari 

---

 

516 

 

Dozimetrlar  —  ekspozitsion  yoki  yutilgan  nurlanish  dozasini,  shuningdek, 

ushbu  dozalarning  energiyasini,  nurlanish  intensivligini,  nurlanish  maydonidagi 

ob’ektga olib o’tilgan  yoki uzatilgan energiyani o’lchaydigan asboblar. 

Radiometrlar  —  radioaktiv  manbadagi  nuklidning  faolligi,  solishtirma  yoki 

hajmiy  faollik,  ionlantiruvchi  zarrachalar  yoki  kvantlar,  sathlarning  radioaktiv 

ifloslanganligi haqida axborot olish uchun nurlanishni o’lchaydigan asboblar.  

Spektrometrlar  — Ionlantiruvchi nurlanishlarning energiyasi, vaqti, massasi 

va  elementar  zarrachalarning  zaryadi  va  hokazolar  bo’yicha  ionlantiruvchi 

nurlanishlarni  ifodalovchi  bitta  va  undan  ko’proq  parametrlar  bo’yicha 

o’lchaydigan asboblar.  

Universal  asboblar  —  dozimetr,  radiometr  va  spektrometr  hamda  boshqa 

funktsiyalarni mujassamlashtiradi.