F. I. Salomova Bilim sohasi: 500000 – “Ijtimoiy ta’minot va sog’liqni saqlash” Ta’lim sohasi: 510000 – “Sog’liqni saqlash”

A=

 

   

x100

 

Bu yerda: A – shartli birlikdagi diqqat ko’rsatkichi 

 V – 1 sekunddagi ko’rish tezligi  

 m – yo’l qo’yilgan xatolar 

 Baholash: 37,4 shartli birlikkacha bo’lsa, diqqat funktsiyasining holati o’rtachadan 

past,    37,4  dan  48,6  gacha  bo’lsa  o’rtacha  daraja  va  48,6  dan  ortiq  bo’lsa 

o’rtachadan yuqori. 

Aniq ko’rish barqarorligini aniqlash usuli. 

 

Bu  usul  ayrim  detallar  orasidagi  masofa  yoki  uzilishlarni  goh  aniq  ko’rish, 

goh aniq ko’raolmaslik xususiyatiga asoslangan.  

---

 

461 

 

 

Tekshiriluvchi  Landolt  halqachalaridagi  uzilishlar  bir  tomonda  bo’lgan  bir 

varaq  qog’ozga    2,5m  uzoqlikda  o’tqaziladi.  Halqachalar  quyidagi  kattaliklarga 

ega: tashqi diametri – 3,5mm, qalinligi va uzilish joyi 1mm. Ekran bir tekis hamda 

yetarlicha yoritilgan bo’lishi kerak (100-150 lyuks). 

 

Tekshiruvchining  buyrug’i  bilan  tekshiriluvchi  halqalarga  diqqat  bilan 

qaraydi.  Vaqti-vaqti  bilan  halqalar  aniq  ko’rinadi  va  goh  u  yoyilib  ko’rinmay 

qoladi.  Halqadagi  uzilish  ko’rinmay  qolganda  tekshiriluvchi  “ko’rmadim”  deb, 

uzilish  ko’ringanda  “ko’rayapman”  deb  javob  beradi.  Aniq  va  aniq  bo’lmagan 

ko’rinish davomiyligi sekundomer yordamida aniqlab beriladi. Tajriba 2 min yoki 

3  min  davomida  bajariladi.  Aniq  ko’rish  barqarorligi  ko’rsatkichi  aniq  ko’rishga 

sarflangan  vaqtning  umumiy  vaqtga  bo’lgan  nisbatining  foizlardagi  miqdoridir.  

10%dan ortiq siljish aniq ko’rish barqarorligining pasayishi deyiladi. Masalan, ish 

kunining boshlanishida aniq ko’rish barqarorligi 80 sekundni tashkil etdi: 

                                    120 sek         - 100% 

                                      80 sek         - X 

X = 66,6% ya’ni ish boshlanguncha bo’lgan aniq ko’rish barqarorligi ko’rsatkichi 

66,6% ga teng. Ish kunining oxirida aniq ko’rishga sarflangan vaqt 50sek ga teng 

bo’ldi: 

                                    120 sek         - 100% 

                                     50  sek         - X              X = 41,6 % 

Demak,  ish  kunining  oxirida  aniq  ko’rish  barqarorligi  ko’rsatkichi  25%  ga 

kamaygan (66,6 – 41,6 = 25%). 

 

Tekshirishlarni o’tkazishda boshqa usullardan ham foydalanish mumkin. Bu 

tekshiriluvchining vazifasi hamda texnik imkoniyatlariga bog’liq. Tekshirishlar ish 

boshlanguncha  va  ishdan  keyin  bir  xil  shaxslarning  o’zida  o’tkazilishi  kerak 

(dinamikada – ish vaqtida ham). 

 

Fiziologik  ko’rsatkichlarni  baholash  ish  kunining  boshlanishidagi 

ma’lumotlar bilan taqqoslash orqali amalga oshiriladi.