Европейский Централный Банк (ецб)

X БОБ. ХАЛКАРО МОЛИЯВИЙ ИНҚИРОЗ, УНИНГ КЕЛИБ 
ЧИҚИШ САБАБЛАРИ ВА УНИ МИЛЛИЙ ИҚТИСОДИЁТИГА 
ТАЪСИРИ ҲАМДА УНИ САЛБИЙ ОҚИБАТЛАРИНИ ЮМШАТИШ 
БОРАСИДА АЛОҲИДА ДАВЛАТЛАР ТОМОНИДАН КЎРИЛАЁТГАН 
ЧОРА ТАДБИРЛАР 
 
Ўзбекистон Республикаси Президенти И.А.Каримов ўзининг Ўзбекистон 
Республикаси Конститутциясининг қабул килинганига 16 йил тўлганлиги 
муносабати билан бўлиб ўтган йиғилишда сўзлаган маърузасида ва 
«Мамлакатимизни 2008 йилда ижтимоий-иқтисодий ривожланиши 
януклари ва 2009 йилда иқтисодий ривожлантириш дастурининг энг 
муҳим йўналишлари»
га бағишлаб ўтказилган Вазирлар Маҳкамасининг 
мажлисида сўзлаган нутқида шуни қайд этиб ўтдиларки 
«… 
агар кимда ким
кунма-кундан янада кенг миқдорларни қамраб олаётган халқаро молиявий 
инқироз бизнинг давлатга таъсир қилмайди ёки бизни четлаб ўтади деб 
ўйласа, у кечириб бўлмас даражада янглишади, чунки Ўзбекистон ҳам 
бугунги кунда глобал халқаро молия-иқтисодий бозорнинг бир таркибий 
қисмини ташкил этади. Шунинг учун ҳам халқаро молиявий инқирознинг 
оқибатлари бизнинг давлатимиз иқтисодиётига ўз таъсирини ўтказди ва 
салбий таъсирини ўтказиши давом этмоқда. 
Ҳаммадан аввал, бу салбий оқибатларни таъсири экспортга қаратилган 
ва уни билан боғлиқ бўлган аралаш асосий тармоқларни фаолият якунида 
уларнинг экспортга чиқараётган маҳсулотларига бўлган талабни кескин 
пасайиб кетиши ва мамлакатимиз томонидан экспорт қилаётган муҳим 
товарларнинг баҳосини жаҳон бозорида тушиб кетиши билан намоён 
бўлмоқда. Буларни ҳаммаси ўз навбатида мамлакатнинг умумий иқтисоди 
балансига ва самарадорлигига салбий таъсир қилмоқда, қўйилган мақсадга 
эришишда, кўзда тутилган инвестицион лойиҳаларни амалга оширишда 
кўпгина муаммоларни келтириб чиқармоқда»
28
.
Шу билан бир қаторда давлатимиз раҳбари халқаро молиявий 
инқирознинг келиб чиқиш сабабларига тўхталиб, қуйидагиларни айтиб ўтди. 
Инқироз авваломбор АҚШда 2007-2008 йилларда ипотека кредитларининг 
қайтмаганлиги билан боғлиқ муаммоли кредитларнинг миқдори 700 млрд 
доллардан ошиб кетганлиги билан боғлиқлигини қайд этди. Бунинг 
оқибатида 
илғор 
банкларни, 
молиявий 
тузилмаларни, 
йирик 
компанияларнинг ликвидлиги пасайиб, халқаро фонд бозорида уларнинг 
акцияларини бозор қиймати пасайиб кетди. Бу, ўз навбатида, кўпгина йирик 
давлатларда ишлаб чиқариш суръатининг сезиларли даражада пасайишига 
сабаб бўлиб, жуда йирик компанияларни, банкларни банкротликка 
28