Европейский Централный Банк (ецб)

Қурилиш жамиятлари
– 200 йилдан ошиқ муддатдан бери амал қилиб 
келмоқда, ҳозирда аҳолини жамғармасини тўплаш билан шуғулланади. 
Уларнинг йиғма активлари 80-йилларда кўпайган ва 130 млрд. Ф.ст. ошиб 
кетган. Уларнинг энг йириклари – Галифакс, Эбби Нэшнл, Нэйшнвайд ва 
бошқалардир. Барча жамғарма институтлар битта нарсани тўплайдиларки, 
уларнинг ресурсларини асосий манбаъси – аҳолининг кичик омонатларидир. 
Суғурта компаниялари ва пенсия фондлари 
– йиғилган ссуда 
капиталини узоқ муддатли инвестицияга йўналтиради. Уларда молия-кредит 
фаолияти 
иккинчи 
даражали 
ҳисобланади, 
уларни 
профессионал 
ихтисослашиши-суғурта иши ва хусусий пенсия таъминотидир. Улар 
тарафдан сафарбар қилинадиган маблағлар 20-25 йил муддатлик 
операцияларга 
(асосан 
акция 
ва 
бошқа 
қимматли 
қоғозларга) 
жойлаштирилади. Суғурта компаниялари ва пенсия фондларининг активлари 
1986 йилнинг охирида 150-160 млрд.ф.стерлингнинг ташкил қилган. 
Англиянинг суғурта монополиялари (Ройал, Коммершл юнион ва бошқалар) 
Жаҳоннинг йирик компаниялари қаторига киради.
Инвестицион трестлар 
– фақат қимматли қоғозлар операциялари билан 
шуғулланади. Ўзининг шахсий акциялари ва облигацияларини эмиссия 
қилиш йўли билан, улар капитални жалб қилади ва бошқа компаниялар 
қимматли қоғозларига қўйишади. Бу муассасаларнинг ўзига хослиги, улар 
мунтазам тушум тушиш манбаъси (депозитлар, суғурта бадалликлари ва 
б.қ.)га эга эмас, бозор конъюктурасига жуда ҳам боғлиқ ҳолатда фаолият 
юритади. Қимматли қоғозларнинг курслари тушган пайтда улар молиявий 
муаммолар билан тўқнашади ва зиён кўрадилар. 
Ишончли пай фондлари –
ўзининг ихтисослашиши бўйича инвестицион 
трестларга ўхшаб кетади, улар пул капиталини тўплашади ва уларни 

---

80 
қимматли қоғозларга жойлаштиришади. Демак пайчи хоҳлаган вақтда 
ўзининг пайини бошқариш компаниясига сотиши мумкин, шунда бу 
фондларнинг капитали ўзгарувчан миқдорни ўзида мужассамлаштиради, 
яъни пайларни сотиш ва сотиб олишга кўпроқ боғлиқ. Фондларнинг 
активлари таркиби инвестицион трестларининг активлари сингари бўлиб, 80 
% га яқинини хусусий компанияларни акцияларидан ташкил топган, 
кўпчилик ишончли пай фондлари банклар ва суғурта компаниялари билан 
боғланган.