Европейский Централный Банк (ецб)

Валюта сиёсатининг инструментлари 
 
Валюта сиёсатининг методологик асоси бир қанча инструментлардан 
ташкил топади. ЕМБТ очиқ бозорларида операцияларни амалга ошириб 
боради ва доимий амал қиладиган тизим ижросини таъминлайди. ЕМБТ 
худди шундай кредит институтлари ҳисобида ҳам минимал резервлар 
сақлашни талаб этиши мумкин. 
Очиқ бозордаги операциялари 
Очиқ бозордаги операциялар (open market operations) 
фоиз даражасини 
тартибга солишда ва бозорда ликвидлик вазиятини бошқаришда муҳим рол 
ўйнайди. Улар худди шундай валюта сиёсати самарадорлиги индикатори 
бўлиб хизмат қилади. ЕМБТ очиқ бозорда операциялар ўтказиш учун беш 
типдаги инструментлардан фойдаланади. Анча муҳим инструментлардан 
бири тескари келишув ҳисобланади, бу келишув шаклида қўлланиб, 
таъминланган ссудани қайтиб сотиб олиш шарти ила сотиш амалга 
оширилади. 
ЕМБТ худди шундай аутрайт, қарз сертификатларни муомалага 
чиқариши, валюта свопларини ташкил қилиши ва депозитларни қайд 
қилинган шартларда инкассация қилиши мумкин. ЕМБ очиқ бозордаги 
операцияларининг инициатори ҳисобланади, бундай операцияларни ўтказиш 
шартлари ва ишлатиладиган инструментлар бўйича қарорлар қабул қилади. 
ЕМБТ ўтказадиган операцияларни мақсади, доимийлиги ва процедураси 
бўйича 4 та категорияга бўлиш мумкин: 

асосий қайта молиялаштириш операцияси; 

узоқ муддатли қайта молиялаштириш операцияси; 

нозик мослашув операцияси; 

тузилмавий операциялар. 
Асосий қайта молиялаштириш операцияси
тескари келишув билан 
мунтазам ликвидликни таъминловчи восита ҳисобланади, бунда ҳафталик 
вақти билан такрорланиб туради, унинг амал қилиш муддати икки ҳафтага 
тенгдир. Булар миллий марказий банклар томонидан стандарт тендер 
асосида ва олдиндан белгиланган графикка мос равишда ўтказилади. Асосий 
қайта молиялаштириш операцияси ЕМБТ ни очиқ бозорда бутун 

---

40 
операцияларни ўтказишда марказий ролни ўйнаши лозим ва молия секторини 
қайта молиялаштиришнинг аҳамиятли қисмини таъминлаши лозим.