Европейский Централный Банк (ецб)

Валюта операциялари 
 
Асосий 
марказий банклар кўп жиҳатдан валюта бозорларида 
ўтказиладиган операцияларига бевосита аралашиб қолган, бу ҳолатни очиқ 
бозорда интервенция (зўравонлик билан аралашиш) ўтказиш мисолида 
кўзатиш мумкин. Хусусан улар бу операциялари ёрдамида, бошқа марказий 
банкларга ва халқаро воситачилик ташкилотларига баъзи бир тўловларини 
амалга оширган. Бундан ташқари, 1962 йилдан бошлаб ФРТ бошқа марказий 
банклар билан валюта своп операциялари бўйича бир нечта келишувлар 
тузган. Мисол учун, 1990-1991 йилларда Ироқ Қувайтга бостириб кирганда, 
унга нисбатан қаратилган ҳамкорликдаги иттифоқчилик ҳаракатига ёрдам 
сифатида, ГФР Марказий банки ва Япония Банкига ФРТ дан тўловлар амалга 
оширилган. Худди шундай Жаҳон банкига ва БМТ га ҳам марказий банклар 
орқали тўловлар амалга оширилган.
Валюта курсларининг сезиларли даражада тебранишларини инобатга 
олсак, бу ҳолатларда марказий банклар билан бахслашишга тўғри келади ва 
беихтиёр қуйидаги саволларни бериш мумкин , яъни бу банклар фойда олиш 
фикри билан ҳаракат қилмаётибдими ?. 
Асосий марказий банклар 
чайқовчилик савдосига ҳеч қанақа алоқаси йўқ.
Қўшма Штатлар валюта 
бозорида интервенцияни АҚШ Ғазначилиги ФРТ амалга оширади, у бозорда 

---

35 
барқарор шароитни яратишга ва фоиз ставкасини тартибга солишга 
қаратилган. Улар резервларни ўзгартириш мақсадига эга эмас. 
Агар ФРТ интервенция ўтказишда долларни сотиб олса, унда у резервни 
камайтиради. Агар у долларни сотадиган бўлса, унда резервни кўпайтиради. 
Интервенция ўтказилишдаги функциялар ФРТ ва Ғазначилик ўртасида 
бўлинган. Агар Ғазначилик ўзининг барқарор Валюта фондидан 
валютасининг бир қисмини тўлайдиган бўлса, унда интервенция резервга ҳеч 
қанақа таъсир ўтказмайди. Мабодо интервенция ҲВФдан СДРни сотиш
йўли билан молиялаштирилаётган бўлса, унда резерв қўпаяди. Резервнинг 
кўпайиши шунинг учун ҳам содир бўладики, СДР молиявий актив бўлиб, уни 
сотилиши туфайли пул яратади. Резервлар яна шу ҳолатда кўпаядики, 
қачонки Ғазначилик хорижий валюталарни АҚШ долларига алмаштирса, 
ФРТ ўзаро розичилик билан ўша курс бўйича сотиб олса ҳам интервенция 
содир бўлади. Бу усулни