Eshkak eshish nazariyasi va uslubiyati

Marraga kirish ~~
bu sportchi marra chizig'igacha ushlab turishi 
lozim bo‘lgan, qo‘shimcha tezlikka yolialtirilgan maxsus harakatlar 
majmuasidir. Marraga kirishni samarali bajarishga eshkak eshish 
texnikasini yuqori darajada egailamasdan erishib bo‘lmaydi. Buni 
o‘rganishga masofada eshkak eshish ritmi va tempini toMiq o‘zlash- 
tirgandan keyin kirishiladi.
Marraga kirishda eshkak yuzasi harakatlarining vertikal keng- 
likdagi amplitudasi kamayadi. Shu bilan birga gavdaning oldmga- 
ortga titrashi ham kamayadi. Bir eshkakii qayiqiarda gavda «o‘z» 
bortiga buriladi.
Olib o lish oyoqlar bo‘shashishi bilan bosblanadi. Olib olishning 
ikkinchi yarmida qoMning faol harakati gavdaning ortga harakatini 
to ‘xtatadi. Eshkakni tortish eshkak ushlagichini to iiq tortish bilan 
yakunlanadi.
8.6. Noqulay ob-havo sharoitida eshkak eshish
texnikasi
Sharaol, oqim, to ‘lqinlar akademik eshkak eshishda harakat. 
texnikasiga sezilarli ta ’sir ko'rsatadi. Q aram a-qarshi shamolda 
tayyorgarlikda eshkak yuzasini olkazish suv yuzasiga yaqin bajariladi. 
Eshish ritmi o lk azish vaqti ni oshirish va tayyorgarlik vaqtini 
qisqartirish tomonga o ‘zgartiriladi. Olkazishning oxirida va suvni 
ilishida eshkakning vertikal harakati qisqartiriladi.
Y ol-yo‘lakay shamolda eshish ritmini ajratish maqsadida eshish 
tugalSanishidagi tanafifusni (pauzani) aniqlash zarur. Eshkak yuzasini 
suvdan chiqarishda tolqinga tegmasllgi uchun, uni suv yuzasidan 
yuqoriroqda ushlash lozim. Buning uchun olib olishning oxiri va 
suvni ilishda eshkakni vertikal harakatini ajratish zarur. Eshkakni
56

---

vertikal harakatlari amplitudasini oshirish eshkak yuzasining suvdan 
yaxshi tayanch olishi maqsadi da foydalaniladi. Bu q o ‘l, oyoq va 
gavdaning bir-biriga mos ravishda ishlashini talab qiladi. Demak, 
bu eshkak eshish texnikasini egallashni takom illashtirish orqaii 
am aiga oshiriladi. Eshish ritm i vaqtni qisqartirish y o li bilan 
o ‘zgartiriladi. Tayyorlanish vaqtini olib o ‘tish tezligini oshirmasdan 
keskin qisqartirishga y o i qo‘yib boim aydi.
Yon tom ondan shamol b o iganda, shamol esayotgan tomondagi 
eshkak eshuvchi tayyorlanishda eshkak ushlagichini odatdagidan 
pastroqdan, qarama-qarshi tomondagi eshkak eshuvchi eshkak ushla­
gichini odatdagidan yuqoriroqdan o ‘tkazishi lozim. Eshkak ush­
lagichini o 'tk a z ish b alan d lig in i o ‘zgartirish y o rd am id a qayiq 
m uvozanatlanadi.
Y on tom ondan shamolda eshish ritmi shamolga qarama-qarshi 
eshkak eshish texnikasiga o ‘xshash boladi. Tezlik qancha yuqori 
bo‘Isa, toMqinda qayiq shunchalik barqaror bo£!adi. Shuning uchun 
to iq in oraiig id a tem pni oshirib, olib o ‘tishda ko'proq kuchlanish 
berib, qayiq tezligini oshirish zarur. ToMqin ustida kuchlanish 
pasaytiriladi.
Tartibsiz to'lqinda eshkak eshuvchi olib o ‘tishda bo ‘shashishga 
e’tibor berib, qayiq tit rash iga aham iyat bermasligi zarur. Bunga 
shunga o ‘xshash sharoitda kop bor trenirovka m ashg‘uloilarini 
o ‘tkazish orqaii erishiladi.