Eshkak eshish nazariyasi va uslubiyati

14-mavzu.
BAYDARKA 
VA KANOEDA ESHKAK E S H IS H
TEX N IK A SIN I 0 ‘RG A TISH USLUBIYATI
14.1. Baydarkada 
eshkak eshishda 
eshkakni ushlash, asosiy va
dastlabki holatni egailashni va eshishni 
bajarishni 
o‘rgatish
Baydarkada eshkak eshishni о ‘rgatish quruqlikda boshlanadi. 
Buning uchun yangi shug‘ullanuvchiga ikki yuzali eshkak mosla- 
masi va eshkakni individual tanlash qoidalari tushuntiriladi. Keyin 
shug‘ullanuvchi tik turgan holda eshishni bajarishni im m itatsiya 
qiladi. Butun diqqatni qoM harakatiga, ayniqsa, itaruvchi qo‘lning 
iloji boricha oldinga o ‘tkazishda t o ‘xtashiga qaratiladi. Eshish 
harakatlari dastlabki holatda to ‘xtash bilan bajariladi. Bu yuzaga 
kelgan xatolami to ‘g‘irlashga im kon beradi.
Olib o ‘tish oxirini im m itatsiya qilishda eshkak eshuvchining 
butun diqqati itaruvchi q o ‘lning to ‘xtashi vaqtida tortuvchi q o ‘i 
harakatiga qaratiladi. Bu harakatning bajarilishini nazorat qilish 
to rtu v c h i q o £lning tirsak va p an jasi h o la ti b o ‘y icha am aiga 
oshiriladi. Tortuvchi qo‘l tirsagi va panjasi taxm inan bir xil darajada 
b o ‘ladi.
Tik turgan holatda im m itatsiya qilishni o ‘rgangandan keyin 
shug‘ullanuvchi xuddi shu m ashqlarni o ‘tirgan holatda va o ‘quv 
apparatida bajaradi.
0 ‘quv a p p aratid a о ‘rgatish eshish texnikasini o 'rg atish d an
boshlanadi va quyidagi m ashqlar qollaniladi:
Dastlabki holatda to ‘xtash bilan eshkak eshish. To'xtashlar m u­
rabbiy komandasi bo ‘yicha yoki sportchining o ‘zi belgilagan eshishiar 
sonidan so‘ng bajariladi.
Eshkakni sekinlashtirib o ‘tkazish bilan eshkak eshish. Olib o ‘tish 
odatiy tezlik bilan bajariladi. Asosiy diqqat eshish ritmining to ‘g ‘riligi 
uchun olib o ‘tishda mushaklarning zo‘riqishiga va tayyorlanishda 
ularning bo ‘shashiga qaratiladi. Bulardan tashqari boshqa m ashqlar 
ham q o ‘lla n ila d i, lek in bu ikki m ashqni ng ah am iy ati k a tta
hisoblanadi. Chunki to ‘xtash vaqtida va sekinlashtirilgan o ‘tkazishni 
bajarishda tananing turli qismlarini va eshkakni nazorat qilish ham da 
tuzatishlar kiritish mumkin.

---

0 ‘quv apparatida eshkak eshish ayrim eshish elementlarini 
s u v n i 
ilish ni, olib o'tishni va olib o'tish oxirini o ‘rgatishda loyda- 
laniladi. Bu maqsadda qollaniladigan mashqlar bevosita qayiqda 
bajarilishi bilan ahamiyatlidir.
Ochiq suv havzasida eshkak eshishni o ‘rgatish baydarkani olib 
chiqish, suvga qo'yish va unga o !tirishni o ‘rgatishdan boshlanadi. 
D astlab bittalik baydarkani ikki kishi b o ‘lib olib chiqish, keyin 
b ir kishi qayiqni yelkaga q o ‘yib olib chiqish o ‘rgatiladi. Bay- 
darkaga o ‘tirishni o ‘rgatish maxsus jihozlangan qirg‘oqda amalga 
oshiriladi.
Qayiq bortini qirg'oqqa yaqin qilib, eshkakni oldingi falshbortga 
yaqin qilib ko‘ndalang q o £yiladi. Shug‘ullanuvehi bir qo‘li bilan 
falshbortni m ahkam ushlab, qayiqqa yaqin oyog‘ini, keyin bir qo‘i 
bilan qirg‘oqqa tayanib, ikkinchi oyog‘ini qayiq tubiga qo ‘yadi. 
Shundan keyin ohista o ‘rindiqqa o ‘tiriladi.
K o ‘p kishilik baydarkaga birinchi b o lib tum shuq tomondagi 
eshkak eshuvchi o iira d i. U qayiqqa o ‘tirib, qirg‘oqni ushlab turadi. 
Bu orqali jam oani boshqa a ’zolarining qayiqqa bemalol o £tirishi 
ta ’minianadi.