Ergash Qobilov, Farxod Raupov

Bolalarda obturatsion ichak tutilishi.
Oshqozon-ichak traktida tug‘ma yoki orttirilgan to ‘siq bo ‘lishi 
natijasida ovqat (
pcimus
) yoki yot jism lam ing passaji buzilishi va ichak
194
Narkulov Jakhangir

---

nayiga tiqilib qolishi natijasida yuzaga keladigan klinik holat obtu- 
ratsion ichak tutilishi deyiladi. Bolalarda kasallikning kelib chiqish 
sabablari: koprostaz, ichakka yot jism lar tushib qolishi, askaridoz, 
o ‘smalar, bezoar, m egadolixokolon, Girshprung kasalligi, to ‘g ‘ri 
ichak tug‘ma yoki chandiqli stenozlari.
K l i n i k a s i . Qorinda og‘riq, ich o ‘tmasligi, qorin dam bo ‘lishi, 
qusish, intoksikatsiya belgilari, anamnezida ich qotishining kuzatili- 
shi, qorinda o‘smasimon hosila paypaslanishi. Obturatsion ichak tuti­
lishi klinikasi kasallik asta-sekin o ‘tkir bo ‘lmagan og‘riq bilan bosh­
lanadi, so‘ngra og‘riq xurujli holatga o ‘tadi. O g‘riq xuruj qilmagan 
paytda bemoming ahvoli ancha yaxshilanadi. Keyinchalik qorindagi 
og‘riq doimiy xarakterga ega bo‘lib, bemor bir necha marta qusadi, 
orqa chiqaruv teshigidan najas va yelning chiqishi to ‘xtaydi. Qorin 
k o ‘tariladi, ichaklarda suyuqlik yig‘iladi.
Qorin asimmetrik holatga keladi. Bemor shifokorga kechikib 
murojaat qilganligi sababli qorin devorining mushak tarangligi osha- 
di. Qorinpardaning yallig‘lanish alomatlari paydo bo ‘ladi. Kasallik 
boshlanishida kuchaygan ichak harakati 
(peristaltika)
asta-sekin 
so‘na boshlaydi va oxirida eshitilmay qoladi, uning o‘miga tushayot- 
gan tomchi, pufakning yorilishi kabi ovozlami eshitish mumkin. 
Bolalarda obturatsion ichak tutilishi xastaligiga koprostaz 
(axlatning
tiqilib qolishi),
askaridoz (
gijjalarning tiqilib qolishi),
ichakka yot 
jism lam ing tushib qolishi, ichak devoridan о ‘sib chiqqan xavfli va 
xavfsiz o ‘smalar, ichaklar o ‘rtasida (
oralig ‘ida)
paydo bo ‘lgan bitish- 
malar sabab bodadi.
Koprostaz barcha yoshdagi bolalarda uchraydi. Kattaroq yoshdagi 
bolalarda koprostazning bo ‘lishiga asosan y o ‘g ‘on ichakda uchray- 
digan tug‘ma nuqsonlar - ichakning torayib qolishi, Girshprung 
kasalligi, dolixosigma, anal teshik atreziyasining oqmali shakli sabab 
bo ‘ladi. Ayrim hollarda koprostaz parhezning buzilishi, orqa chiqa­
ruv teshigining yorilib ketishi, odkazilgan yalligdanish jarayonining 
natijasi sifatida ichak torayishi, ichak faoliyatining susayishi tufayli 
kelib chiqadi.
K l i n i k a s i . Koprostaz obturatsion ichak tutilishi sifatida, asosan 
yo‘g ‘on ichakda uchraydi. Y o‘g ‘on ichakda hosil bodgan axlatning 
hajmi kattalashadi, ancha qotib boradi va axlat «tosh»iga aylanadi.
195