Ergash Qobilov, Farxod Raupov

Narkulov Jakhangir

---

Kasallikda ichak tutilishi alomatlari asta-sekin paydo bodadi, 
kasallik boshlanishida axlat toshlarining yonidan axlatning suyuq 
qismi va yel chiqib turadi, keyinchalik umuman to‘xtaydi. O g‘riq 
asta-sekinlik bilan boshlanadi va o ‘qtin-o‘qtin bezovta qilib turadi. 
Qusish kechroq paydo bodadi, qorin hajmi kattalashadi. Ichak tutili­
shi avjiga chiqqanida ichakning harakati 
(peristaltikasi
) kuchayadi 
va qorinda kuchli og‘riq paydo bodadi, m adum vaqt odgandan ke­
yin yuqoridagi shikoyatlar pasaya boradi. Qorinning oldingi devori 
paypaslab ko‘rilganda qorin devori yumshoq, mushak tarangligi 
kuchli emas, qorin bo‘shligdda o ‘smasimon hosila qodga ilinadi, bu 
o ‘sma uzunchoq, qattiq, ancha harakatchan, bosganda og‘rimaydigan, 
yuzasi ancha tekis, barmoq bilan bosganda qodning izi qoladi.
D a v o l a s h . Koprostaz tashxisi qo‘yilgandan keyin davolash 
konservativ muolajalardan boshlanadi. 1 % li osh tuzi bilan klizma, 
lozim bodganda sifonli klizma qilinadi. Kletchatkaga boy parhezli 
taomlar. 0 ‘simlik moyi ichishga. Dyufalak yoshiga qarab. Simptoma- 
tik terapiya. Askaridozda-gelmintolog nazorati ostida glistlami tushu- 
ruvchi maxsus terapiya. Odkazilgan konservativ davolash muolajalari 
foydasi bodsa, bemoming ahvoli yaxshilanadi. Konservativ muola­
jalar bilan ichak tutilishini sababi bartaraf etilmasa, operativ davo tav- 
siya etiladi. Obturatsiya sababi o ‘sma bodganda onkolog maslahati 
tavsiya etiladi.
Gijjali ichak tutilishlari. 
Glistlar invaziyasi 5 yoshdan oshgan 
bolalarda uchraydi. Askaridalar to ‘dasi ingichka ichakning ichiga 
tiqilib qolib, ichak tutilishi kasalligining belgilarini beradi, ba’zan 
ichak ichiga joylashgan bir dona askarida ham ichak tutilishiga sabab 
bodishi mumkin. Askaridaning eng ko ‘p to ‘planadigan joyi yonbosh 
ichakning oxirgi qismlari hisoblanadi.
K l i n i k a s i . M e’da-ichak yodida askaridaning bodishi quyidagi 
klinik alomatlarda namoyon bodadi: ishtaha yo ’qligi, holsizlik, teri 
qoplamlarining rangsizlanishi, ko ‘ngil aynishi, qusish, m e’da sohasida 
yoki kindik atrofida o ‘qtin-o‘qtin og‘riq, sodak oqishi, bosh og‘rigd, 
gohida shaytonlash kabi belgilari kuzatiladi. Qondagi o’zgarishlar -
anemiya, eozinofiliya, EChTning (40 
mm
gacha) tezlashishi kuzatila­
di. Gijjali ichak tutilishida kindik sohasida o ‘qtin-o‘qtin og‘riq paydo 
bodadi, bemoming ko ‘ngli aynib qayt qiladi, asta-sekin yel va axlat
196