Ergash Qobilov, Farxod Raupov

Narkulov Jakhangir

---

D a v o l a s h . Operativ - operatsiyaga tayyorlash bemomi me- 
dikamentozga narkoz yuvorishga tayyorlashdan boshlanadi. Bemor 
qorin bo ‘shlig‘i operatsiyadan oldin vena ichiga 250-300 
ml
konser- 
virlangan qon quyilgan bo‘lishi kerak. Qon quyish bilan birga intu- 
batsion usul bilan narkoz berish boshlanadi. Operatsion yo‘l taloqning 
chegaralangan bir momentli jarohatlarida chap tomondan egri chiziq 
kesma bilan olib boriladi. Q o‘shilib kelgan jarohatlarda yuqori o ‘rta 
laparotomiya qilinadi, keyinchalik kerak b o ‘lganda qo‘shimcha yon 
kesma qilinadi. Agar taloq kapsulasining yirtilishlari bo ‘lsa ular 
tikiladi. Agar taloq tomir oyoqchasidan uzilgan bo ‘lsa, taloq qorin 
bo‘shlig‘idan chiqarilib, tomirlar bog‘lanadi. Agar taloq parenximasi 
majaqlangan bo‘Isa, splenektomiya rejalashtiriladi, bolalarda mak- 
simal darajada a ’zo saqlovchi operatsiyalar o ‘tkazilishi lozim.
Jigar jarohati 
- ko‘pincha yiqilgan paytda o‘sha joyga tushgan 
zarb natijasida yuzaga keladi va turli yoshda uchraydi, asosan, 6-12 
yoshgacha. Jarohatdan keyin jigar parenximasi va uning mayin devor- 
li tomirlari spazmga uchramaydi, bu esa kuchli va intensiv qon ketishi 
bilan xarakterlanadi. 0 4 yoilarining zararlanishi natijasida chiqayot- 
gan o ‘t esa qonning ivishiga xalaqit beradi, bu bemorda ko‘p qon keti­
shi va uzoq vaqt to‘xtamasligiga sabab bo‘ladi. Jigaming pastki yuzasi 
jarohatlanganda qon ketish juda intensiv boiadi, chunki darvoza venasi- 
ning asosiy tomirlari shu sohadan kiradi. Bo‘lak va segmentar tomirlar- 
ning yirtilishi devitalizatsiyaga, shuningdek, shu tomimi qon bilan 
ta’minlagan jigar qismlarining nekrozi, sekvestratsiyasiga olib keladi.
Jigaming jarohatlari quyidagi 3 gumhga bo‘linadi:
1. Kapsula osti gematomalar. Gematomalar, asosan, jigam ing dia- 
fragmal yuzasida yuzaga keladi. Bunda jarohatlangan qon tomir va 
o ‘t yo‘llarining jarohatianishi natijasida kapsula parenximadan ajrala- 
di va orasida qon va o ‘t to ‘planadi. Keyinchalik, kapsula yorilishi 
ham mumkin.
2. Kapsula zararlanishi bilan kechuvchi jigar parenximasining yir­
tilishi — jarohat bir yoki undan k o ‘proq, chiziqli yoki yulduzsimon, 
qirralari tekis yoki majaqlangan b o ‘lishi mumkin.
3. Jigaming markaziy jarohatlari jigar parenximasining markazida 
joylashgan bo‘ladi, bunda o ‘sha sohada qon va o ‘t to ‘planib qola- 
di. Keyinchalik markaziy gematomalar hosil b o ‘lib, jigarda chan-