Ergash Qobilov, Farxod Raupov

Narkulov Jakhangir
179

---

Taloq jarohati. 
Taloq jarohati qorin a ’zolari yopiq jarohatlari 
orasida ko ‘proq uchraydi (50 %), jarohatlaming k o ‘pchiligi (75 %) 
ni 6-13 yoshgacha boTgan bolalar tashkil qiladi. Klinik kechishiga 
ko‘ra taloq jarohatlari 2 ga boTinadi:
- chegaralangan jarohatlar (bir momentli, ikki momentli);
- qo‘shilib kelgan jarohatlar.
Patologoanatomik xarakteriga ko‘ra taloq jarohatlari 4 ga boTina­
di:
- yuza (kapsuladagi tirqishlar va yorilishlar );
- kapsula osti gematomalari;
- kapsula va parenxima yorilishlari;
- taloqning tomir tutamidan uzilishi.
K l i n i k a s i . Ko‘pchilik mualliflar taloq jarohatlarini tashxis qilish 
murakkab masala ekanligini ta’kidlashadi.
Taloqning bir momentli chegaralangan jarohati. 
Jarohatning 
doimiy belgisi qorindagi og ‘riq hisoblanadi. O g‘riq, asosan, chap 
qovurg‘a osti va epigastral sohaga to ‘g ‘ri keladi. Keyinchalik og‘riq 
butun qorinda va qorinning pastki qismiga tarqaladi. Bu, ko‘pincha 
qorin bo ‘shlig‘ining pastki qismlarida qon to‘planganligidan dalolat 
beradi. O g‘riq chuqur nafas olganda va harakat paytida kuchayadi. 
O g‘riq chap qo‘1 
(K er simptomi
) va kurakka 
(Eleker simptomi)
ir- 
radiatsiyalanadi. Frenikus simptomi ham musbat. Bola majburiy 
holatni egallaydi. Aktiv bola birdaniga adinamik boTib qoladi. Jarohat 
olgan joyini bosib yotish bola uchun yengillik tug‘diradi. Uni bu 
holatdan turg‘izishga qaratilgan xatti-harakatlar bemomi darhol yana 
aw alg i holatni egallashga majbur qiladi 
{van ’ka-vstanka simptomi).
B a’zi mualliflar taloq jarohatlanishining xarakterli simptomi boTib, 
birlamchi es-hushni yo ‘qotish deb ta ’kidlaydilar, y a’ni bemor jaro­
hat olgan payti es-hushini qisqa vaqt ichida yo ’qotadi. Ammo bu 
holat bolalarda juda kam uchraydi. Ichki qon ketishning belgilaridan 
biri puls va arterial bosim nisbatan o ‘zgarmasa-da, teri va shilliq 
qavatlaming rangparligi hisoblanadi. Nafas olish sistemasi o ‘zgarishi 
ko‘pchilik bolalarda uchraydi, y a ’ni taxipnoe, nafas olish chuqurligi- 
ning kamayishi (chap qovurg‘a ostida og‘riq hisobiga). Auskultatsi- 
yada chap o ‘pkaning pastki boTimlarida vezikulyar nafasning susayi- 
shi eshitiladi. Palpator barcha bemorlarda chap qovurg‘a ostida va
180