Ergash Qobilov, Farxod Raupov

Narkulov Jakhangir

---

tiv usullar bilan boshlanadi. Ushbu muolajalar operatsiyadan oldingi 
tayyorgarlik ham hisoblanadi. Tayyorgarlik davri 2-3 soatdan oshmasligi 
kerak. Konservativ davolash muolajalariga quyidagilar kiradi.
Bemoming m e’dasi osh tuzining (0,9 %) fiziologik eritmasi bilan 
yuviladi, presakral yoki paranefral bo‘shliqqa 0,25 % novokoin erit­
masi; vena qontomiriga 40 % glyukoza va 10 % osh tuzi eritmasi; teri 
ostiga ichak spazmini kamaytimvchi eritmalar; atropin, no-shpa, plati- 
fillin, papaverin eritmalari; og‘riqni kamaytiruvchi dorilar; promedol 
bemoming yoshi hisobga olingan holda yuboriladi. Qontomirga tuzli 
va oqsilli eritmalar tomchilab quyiladi, so‘ngra 1 % li osh tuzi eritma­
si bilan sifon yordamida huqna qilinadi. Bu muolajalar yordam bersa, 
bemoming ahvoli ancha yengillashadi. Qorinda og‘riq kamayadi. 
Bemor qayt qilmaydi, ichaklar faoliyati yaxshilanadi. O g‘ir hollarda 
bemoming qontomiriga tomchi dorilar, glyukoza eritmasi, tuz erit­
malari, plazma, bemoming ahvoliga qarab qon yuborish davom et- 
tiriladi. Bemorlarga mikroorganizmlar faoliyatini pasaytirish uchun 
keng ta’sirga ega antibiotiklar yuboriladi.
Operatsiya umumiy og‘riqsizlantirish bilan bajariladi. Qorin bo‘sh- 
lig‘i o ‘rta kesim bilan ochiladi, agar bundan oldin qorin bo‘shlig‘i 
bir yoki ikki marta ochilgan bo‘lsa, qorin shu chandiqlardan 2-3 
sm
chetroqdan ochiladi. Chunki shu chandiqning orqasida ichak 
qovuzloqlari joylashgan b o ‘lishi mumkin. Operatsiyaning xajmi 
qorin bo ‘shlig‘idagi o ‘zgarishlarga bog‘liq, bu ichaklar o ‘rtasida- 
gi bitishmalami ajratishdan nekroz bo ‘lgan ichaklami rezeksiya 
qilib anastomoz qo‘yguncha yoki ichak devorlarini tashqi tomonga 
chiqarib qo‘yguncha davom etadi. Nekroz b o ‘lgan ichakni olib tash- 
lashdan avval uning chegarasi aniqlanishi kerak, shuning uchun ichak 
devorlari iliq fiziologik eritmada ho‘llangan doka bilan isitiladi, 
o ‘zgargan ichak tutqichiga 0,25 % novokain eritmasi yuboriladi.
Bu muolajalardan keyin ichakning rangi o ‘zgarmasa va qonto- 
mirlarida pulsatsiya sezilmasa, unda ichakning shu qismi sog‘ ichak 
chegarasidan rezeksiya qilinadi. Agar olib keluvchi ichakning hajmi 
kengayib ketgan, ichida ko‘pgina zaharli moddalar to ‘planib qol­
gan bo ‘lsa, unda elektr so‘rg ‘ichda so‘rib olinadi yoki ko‘p yonbosh 
teshikli rezina nay qo‘yilib, ikkinchi uchi tashqariga chiqariladi. Bir 
necha marta qorin bo‘shlig‘ida bitishmali ichak tutilishi operatsiya
204