Ergash Qobilov, Farxod Raupov

yasi.
Narkulov Jakhangir

---

К 1 i n i к a s i. Tipik klinik belgilari: qorindagi xurujsimon og‘riq 
va harakatli bezovtalik, bir-ikki marta qayt qilish, ich kelmasligi, 
to‘g ‘ri ichakdan qon kelishi, qorin bo‘shlig‘ida o ’smasimon hosila 
paypaslanishi. Qomi yumshoq, kasallik k o ‘p hollarda yaxshi rivoj- 
lanib borayotgan sog‘lom bolalarda birdaniga boshlanadi. Bola 
bezovta b o ‘lib yig‘laydi, ovqatga qaramaydi, yuz ko‘rinishi dardman 
bo ‘lib qoladi. Kasallik xuruji birdaniga to ‘xtaydi va m a’lum vaqt 
o‘tgach yana kuchliroq va k o ‘proq vaqt davomida takrorlanadi (sokin 
davri). 0 ‘qtin-o‘qtin og‘riq to ‘xtashi bilan bemor tinchlanadi, atrof- 
ga qiziqish bilan qaraydi, ko ‘zidan qo‘rquv alomatlari ketadi. Tana 
harorati m o‘tadil, qusish qo‘shiladi, kasallikning boshlanishida axlat 
boTishi mumkin, lekin m a’lum vaqt (5-6 soat) o‘tgach axlat bilan qon 
kelishi kuzatiladi. Bemor ota-onasi ko‘pincha kasallik boshlangan vaq- 
tini aniq aytadi. Kasallik boshlanishida qorin oval ko ‘rinishda, yum­
shoq, og‘riq sezilmaydi, so‘ngra qorin shisha boshlaydi, og‘riq paydo 
boTadi va qorinni paypaslab ko‘rganda yumshoq, elastik holatdagi 
silindr ko‘rinishidagi turli kattalikka ega boTgan ancha ogTiq sezuv- 
chi hosila qoTga ilinadi. Hosila kindik atrofida, o ‘ng biqinda jigar os­
tida yoki chap biqinda aniqlanishi mumkin. Bunday paytda o‘ng biqin 
paypaslab ko’rilganda bo‘shab qolgani seziladi 
(Dansa simptomi
). 
Ichaklar invaginatsiyasiga xos boTgan informativ triada simptomlari: 
xurujsimon og‘riq, qorin bo‘shlig‘ida o ‘smasimon hosila, anusdan qon 
chiqishi. Yuqorida tilga olingan belgilar, asosan, invaginatsiya turiga 
va kasallikning bosqichiga bogTiq boTadi. Ingichka ichak va yo‘g‘on 
ichak invaginatsiyalari juda ogTr o ‘tadi. 0 ‘qtin-o‘qtin og‘riq tutganda 
bemor kollaps yoki shok holatiga tushishi mumkin, ularda organizm- 
dan suv yo‘qotish va zaharlanish alomatlari juda erta paydo boTadi.
Bolalarda ichak invaginatsiyasini qiyoslash quyidagi kasalliklar 
bilan o ‘tkazilishi lozim, ya’ni dizenteriya, dispepsiya, o ‘tkir appen­
ditsit, Shenleyn-Genox kasalligining qorin turi, ichakdagi gijja ka- 
salliklari, o ‘tkir ichak infeksiyalari va hokazo. Invaginatsiya bilan 
kasallangan bemorlami tekshirish jarayonida (vertikal holatda) ayrim 
belgilar, y a’ni qorinning o ‘ng yarmida gomogen, jigar qattiqligiga 
yaqin ko ‘rinishdagi hosila, ichak qovuzloqlarining chap tomonga su- 
rilganligi yoki ichak qovuzloqlarida gaz va sath borligi aniqlanadi. 
Y o‘g ‘on ichak invaginatsiyasiga taxmin qilinganda yo‘g‘on ichakka