Ergash Qobilov, Farxod Raupov

Narkulov Jakhangir

---

bekilib qolishidir. Taxipnoe jigar jarohatini olgan barcha bolalarda 
uchraydi. Puls ko‘pincha tezlashgan, kamdan kam hollarda sekinlash- 
gan bo‘ladi. Sekinlashgan pulsning arterial bosimning pasayishi fonida 
kelishi yomon belgi hisoblanadi. Qorinni obyektiv ko‘rganda e ’tiborli 
bodish lozim. Teridagi shilinish, qon quyilishlami alohida e ’tiborga 
olish kerak. Ulaming lokalizatsiyasi o ‘ng ko‘krak qafasi pastki qismi 
va qorinning o ‘ng kvadrantida joylashuvi jigar jarohatlanganligidan 
dalolat beradi. Qorin palpatsiyasini qorinning pastki qismlaridan bosh- 
lash lozim. O g‘riqni deyarli barcha bolalarda kuzatish mumkin (hushsiz 
bolalardan tashqari), ayniqsa, qorinning o ‘ng yarmida, o ‘ng qovurg‘a 
ostida va epigastral sohada b o ‘ladi. Kindik simptomi - kindikni bosib 
ko‘rilganda keskin og‘riq sezgisi bodishi, u yumaloq boylanming tor- 
tilishi natijasida yuzaga chiqadi. Kulenkamf simptomi qorin palpatsi- 
yada og‘riqli, lekin taranglashish belgilari yo‘q bodishi jigar jaroha­
ti olgan hamma bolalarda uchrayvermaydi. Qorin mushaklarining 
taranglashishi bolalarda jigar jarohat olgan paytning birinchi soatlarida 
paydo bodadi. Taranglashish butun qorin oldi devorini egallashi mum­
kin. Bir necha soatlar odgach taranglashish kuchsizlanib, faqat o ‘ng 
qovurg‘a ostida qolishi yoki yo‘qolishi mumkin. Keyinchalik ichaklar 
parezi natijasida qorin dam bodishini kuzatish mumkin, bunday payt- 
da perkussiyada timpanik tovush eshitiladi, travma olgach birinchi 
soatlarda to ‘mtoqlik eshitiladi.
Rentgenologik tekshiruv jigar jarohatini aniqlashda muhim 
ahamiyat kasb etishi mumkin. Jigar jarohatining bir belgisi bu o ‘ng 
diafragma gumbazi harakatining chegaralanganligi hisoblanadi. Yana 
bir rentgenologik belgilardan biri - bu qorinparda bo ‘shligdga qon 
quyilgan paytda qorinning o ‘ng tomonida qorongdlashish kuzatila­
di. Bunda paytda yo ‘g ‘on ichakning o ‘ng yarmi qorinning o ‘rta 
chizigdga siljiydi. Jigar jarohatlanishining kovak a ’zo zararlanishi 
bilan qo‘shilib kelishi diafragma ostida havo to ‘planishi va bola hola- 
tini o ‘zgartirganda birga o ‘zgaradigan suyuqlik sathi ko‘rinadi.
Laparosentez -
ichki qon ketganligi mavhum bodganda diagnos- 
tik va davolash maqsadida odkaziladigan muolaja hisoblanib, u 
umumiy og‘riqsizlantish ostida bajariladi (1-rasm). Qorinning o ‘rta 
chizigd bo‘ylab kindikdan pastda 1 
sm
masofada skalpel bilan teri 
ko ‘ndalangiga kesiladi.
184