Ergash Qobilov, Farxod Raupov

plevra bo‘shlig‘ini drenajlash.
Narkulov Jakhangir
147

---

siqib qo‘yadi va ko‘krak qafasining deformatsiyasiga olib keladi. 
Kasallik tarixidan uzoq vaqt davolanish olib borilganligi, drenaj nay- 
chaning ko ‘krak qafasida ancha payt turganligi va o ‘pkaning o ‘miga 
qaytmaganligi aniqlanadi. Surunkali empiemaning klinik ko‘rinishida 
kasal umumiy ahvolining yaxshilanishi kuzatiladi. Klinik va rent­
genologik belgilarda o ‘pka va plevraning o4kir yallig‘lanish jarayon- 
lari kuzatilmaydi, nafas yetishmovchiligi kuchaymaydi, surunkali yi­
ringli intoksikatsiya simptomlari ustun turadi.
Kasallangan tomonda ko‘krak qafasi ichkariroq joylashadi. Surun­
kali empiyema bronxoplevral va plevra-teri oqmalariga olib kelishi 
mumkin. Perkussiyada kasallangan tomonda perkutor jarayonning qis- 
qarishi, nafas olishning susayishi kuzatiladi. Xirillashlar kasallangan 
o ‘pkada bronxitning rivojlanishiga bog‘liq bo ‘ladi.
Rentgenologik tasvirda qovurg‘alararo oraliqning torayishi 
kichik va katta o‘lchamda bo ‘lgan bo ‘shliqlar va o ‘pkaning siqili- 
shi aniqlanadi. Bunda suyuqlik sathi ham aniqlanadi. K o‘plab qattiq 
fibroz bitishmalar hisobiga o ‘pka tiniqligi pasayadi. K o‘ks oralig‘i 
patologik tomonga siljiydi. Surunkali empiyemada bronxografiyadan 
foydalanish qulay bo‘ladi. Agar bronxlar deformatsiyasi aniqlansa, 
silindrik va xaltasimon bronxoektaziya tasdiqlansa va keng bronxial 
oqmalar bo‘lsa, unda xirurgik muolaja o ‘tkazish zarur. Empiyema 
bo‘shlig‘ini antibiotik va antiseptik moddalar bilan yuvish kerak. 
Umumiy quvvatlovchi dori vositalaridan foydalanish lozim. Surunka­
li empiyema yarim yilgacha davom etayotgan boMsa, yana 2—3 oy 
konservativ davolash mumkin. Konservativ davolashda empiyema 
b o ‘shlig‘i quruq va yiringdan toza bo‘lsa, unda davolash natijasi 
ijobiy hisoblanadi. Agar bo ‘shliqlar ichida yiring va suyuqlik qolsa, 
xirurgik muolaja tavsiya qilinadi. Surunkali empiyemada dekortikat- 
siya asosiy xirurgik usul hisoblanadi. Bronxoektaziya va bronxial 
oqmalar bo ‘lganda rezeksiya usuli qo‘llaniladi. Ammo xirurgik 
muolaja davomida bemor ko ‘p qon yo ‘qotishi va o ‘pka deformatsi- 
yalanishi mumkin.