Ёнfин хавфсизлиги

Ёнғин сабабини аниқлаш бўйича экспертнинг ёзма хулосасининг таркибий қисмлари / 2; 6; 8/

Ўтказилган тадқиқотлар натижаси бўйича ёнғин-техник эксперти томонидан унинг ёзма хулосасини тузиши керак. Бу хулоса – эксперт олдига қўйилган саволларга унинг махсус билимларига асосланган ҳолда унга тақдим этилган материалларни ҳар томонлама ва объектив жиҳатдан тадқиқот қилиши натижасида берган ёзма жавобидир.
Экспертнинг хулосаси ЎзР ЖПКнинг 184-моддаси талабларига мос келиши керак. Унга асосан эксперт зарурий текширишларни ўтказиб бўлганидан кейин ўз номидан ёзма хулоса тузади ва уни имзолаб тасдиқлайди.
Экспертнинг хулосасида қуйидаги маълумотлар кўрсатилиши керак:

• 
  унинг фамилияси, исми ва отасининг исми, маълумоти, ихтисоси, ушбу ихтисослик бўйича стажи, илмий даражаси ва илмий унвони, эгаллаб турган лавозими;
  
• 
  хулоса беришдан бўйин товлаганлик ва била туриб ёлғон хулоса берганлик учун жиноий жавобгарлик тўғрисидаги экспертнинг огоҳлантирилганлиги;
  
• 
  экспертиза қайси процессуал қарорга асосан ва қачон ўтказилганлиги;
  
• 
  уни ўтказиш вақтида ким ҳозир бўлганлиги;
  
• 
  эксперт ишнинг қайси материалларидан фойдаланганлиги, қайси ашёвий далиллар, намуналар ва бошқа объектлар текширувдан ўтказилганлиги;
  
• 
  хусусан қандай текширишлар ўтказилганлиги, қандай усуллардан фойдаланганлиги ва уларнинг ишончлилик даражаси;
  
• 
  қўйилган саволларга берилган асосли жавоблар, шунингдек иш учун аҳамиятли бўлган ва эксперт ўз ташаббуси билан аниқлаган ҳолатлар.
  

Эксперт хулосасининг шакли деганда эксперт томонидан жиноят процесси иштирокчиларига ушбу хулосанинг мазмунини етказиш, яъни уни расмийлаштириш ва ундаги маълумотларни баён қилиш тавсифи тушунилади.
ЎзР ЖПКнинг 184-моддасига асосан хулоса шаклига қўйиладиган талаблар шундан иборатки, у ёзма шаклида бўлиши ва уни ўтказган эксперт (экспертлар) томонидан имзоланган бўлиши шарт.
Эксперт хулосаси уч қисмдан иборат: кириш, тадқиқот қилиш ва хулоса (якуний).
Хулосанинг кириш қисмини тузиш. Хулосанинг кириш қисмига эксперт тадқиқотининг натижаларига кирмайдиган маълумотлар киради.
Кириш қисмида қуйидагилар кўрсатилади:

• 
  экспертизанинг номи (тури), у қайси экспертизага кириши (қўшимча, қайта, комплекс ёки комиссиявий);
  
• 
  эксперт (экспертлар ҳақидаги маълумотлар (фамилияси, исми, отасининг исми, маълумоти, ихтисоси (умумий ва эксперт бўйича), илмий даражаси ёки илмий унвони, эгаллаб турган лавозими;
  
• 
  экспертиза тайинлаган органнинг номи ва экспертизани ўтказиш учун асослар (қарор ёки суд ажрими, у қачон ва ким томонидан имзоланган);
  
• 
  экспертизага тадқиқот қилиш учун юборилган материалларнинг олинган санаси;
  
• 
  экспертизага келиб тушган материалларнинг номланган рўйхати, уларни олиб келиш (ташиш) ва ўраш усули, шунингдек қайси жиноят иши бўйича ашёвий далиллар тақдим қилинаётганлиги, таққослаш тадқиқоти учун жўнатилган намуналар, ҳужжатлар, қоидалар, меъёрлар ва йўриқномалар;
  
• 
  эксперт томонидан тадқиқот ўтказиш учун қўшимча материаллар зарурлиги ҳақидаги хатига олинган жавобларнинг мазмуни;
  
• 
  экспертиза ўтказиш чоғида иштирок этган шахслар ҳақида маълумотлар (фамилияси, исми, отасининг исми, процессуал ҳолати);
  
• 
  эксперт ҳал қилиши лозим бўлган саволлар рўйхати (экспертизани тайинлаган орган қандай қўйган бўлса, худди ўша кетма-кетликда ёзилади);
  
• 
  хулоса бериш учун жиддий аҳамиятга молик бўлган ҳолатлар бўлса, улар ҳақида маълумотлар.
  

Агар эксперт ёнғин бўлган жойни тадқиқот қилган бўлса ёки тергов ҳаракатлари жараёнида иштирок этган бўлса, унда бу ҳақдаги маълумотлар ҳам кириш қисмида кўрсатилиши керак. Ашёвий далиллар ҳисоблаб ўтилганда уларнинг ташқи кўриниши ҳамда қандай ўралганлиги ҳолатлари ҳам ёзилади. Экспертизани ўтказишнинг бошланган ва тугалланган вақтлари ҳам кўрсатиб ўтилади.
Хулосанинг тадқиқот қилиш қисмини тузиш. Тадқиқот қилиш қисмида тадқиқот жараёнининг кетма-кетлиги ва унинг натижалари ёзилади, шунингдек аниқланган фактлар юзасидан илмий тушунтиришлар берилади.
Ечилиши талаб қилинаётган ҳар бир алоҳида савол учун тадқиқот қилиш қисмининг бир бўлими ажратилиши керак. Бирданига бир-бирига боғлиқ бўлган икки ёки ундан ортиқ саволни кўриб чиқишга зарурат туғилганда, уларнинг натижаларини битта бўлимда ҳам ёритиш мумкин.