Elektroradio ashyolar va tibbiyot texnikasini

6.7.  Yuqori  chastotali  rezistorlar  va
O‘YCH  rezistorlari
10  MHz  dan  yuqori  bo‘lgan  radiochastotalarda  o‘z  qar-
shiliklarini  deyarli  o‘zgartirmaydigan  rezistorlar  yuqori  chasto-
tali  rezistorlar  hisoblanadi.  Bunday  rezistorlarning  qarshiligi
kichik (birlik  Om lardan  bir necha  yuz Om gacha), aniqligi
 (520)%  va  barqarorligi  o‘rtacha  (QTK  5·10
-4
  1/°C)  bo‘ladi.
Nominal  sochilish  quvvati  0,1—200  W  oralig‘ida,  ishchi
kuchlanishi  bir  necha  yuz  voltdan  oshmaydi,  qarshiligi  esa,
eskirish  jarayonida  5—15%  dan  ortiq  o‘zgarmaydi.  Yuqori
chastotali  rezistorlar,  odatda,  apparatlarning  yuqori  va  o‘ta
yuqori  chastota  yo‘llarini  konstruksiyalashda  moslashtiruvchi
yuklama  sifatida,  shuningdek,  o‘lchash,  qabul  qilish-uzatish  va
radiolokatsiya apparaturasida ishlatiladi.
Bu  rezistorlarning  asosiy  xossasi  yuqori  chastotaligidir,  bu
xossa  kesikning  yo‘qligi  hisobiga  va  emal  qoplamasining
bo‘lmasligi  hisobiga  ta’minlanadi.  Kesik  bo‘lmagani  uchun
rezistorda  parazit  sig‘im  yuzaga  kelmaydi,  shu  sababdan  uning
qarshiligi  chastotaga  bog‘liq  bo‘lmaydi,  chunki  sig‘imga
asoslangan  shunt  paydo  bo‘lmaydi.  Bu  hol  nominal  qarshilik

---

129
diapazonini  cheklaydi  (200—300  Om  dan  katta  emas),  lekin
o‘ta  yuqori  chastota  diapazonida  bundan  yuqoriroq  nominal
qarshilik  talab  etilmaydi.  Chiqish  simlarining  yo‘qligi  parazit
induktivlikni minimumga keltiradi. Bu ham rezistorlarning foy-
dalanish  chastota  diapazonini  kengaytiradi  va  nihoyat,  emal
qoplamining bo‘lmasligi dielektrikning tok o‘tkazuvchi qatlamga
bo‘lgan shuntlovchi ta’sirini kamaytiradi va O‘YCH diapazonida
cheklovchi  omil  bo‘lgan  sochiluvchi  quvvatning  rezistorlar
sirtidan issiqlik tarqatishini yaxshilaydi.
Yuqori  chastotali  rezistorlarning  ba’zi  bir  turlari  6.13-  a,  b
rasmda keltirilgan.
O‘YCH rezistorlari alohida guruhni tashkil etadi va 10 GHz
gacha bo‘lgan chastotalarda ishlay oladi. Bu rezistorlar — 60°Ñ dan
+85°C gacha va hatto  +125°C gacha temperatura diapazonida,
7,5  dan  40  g  gacha  bo‘lgan  tebranishlar,  35  dan  150  g  gacha
bo‘lgan  zarbalarda,  666  dan  1,33 · 10
-4
  Pa  gacha  bo‘lgan  past
atmosfera bosimida ishlashga mo‘ljallangan.
6.13-rasm. Yuqori chastotali, yuqori megaomli,
yuqori voltli va maxsus rezistorlar:
a—MON-0,5; b—S5-32T; d—KIM-E; e—S3-6; f—STZ-14
termorezistorlari; g—SF2-5 fotorezistori; h—magnitorezistor.
a
b
d
e
f
g
h

---

130