Elektronnıń zaryadın Milliken usılınıń járdeminde anıqlaw Jumıstıń maqseti

Elektr zaryadınıń shamasın anıqlaw ushın arnalǵan oqıw laboratoriyalıq dúzilis hám onda eksperimentti ótkiziw tártibi

Teń salmaqlıq usılınıń járdeminde may tamshısınıń zaryadın anıqlaw ushın arnalǵan oqıw laboratoriyalıq dúzilistiń kórinisi 2-súwrette keltirilgen. Dinamikalıq usılda bul dúzilis qasına tek ǵana jáne bir dana waqıttı ólshewshi ásbap – sekundomer kerek boladı. Sebebi teń salmaqlıq usılında tek tamshınıń túsiw waqtı ólshenedi, al dinamikalıq usılda bolsa hám túsiw, hám kóteriliw waqıtların anıqlaw zárúr boladı. Usı ólshengen waqıt shamalarınıń járdeminde bóleksheniń teń ólshewli qozǵalısınıń tezlikleri anıqlanadı.

2-súwret. Teń salmaqlıq usılı ushın arnalǵan dúzilistiń kórinisi. 1) elektronlıq saat-toqtatqısh shınjırı; 2) tok deregin qosıp-úziw ushın gilt; 3) DC kernew potenciometrı; 4) voltmetr ( ); 5) Sekundomer.

Kerekli ásbap-úskeneler dizimi:
Milliken tájiriybesiniń dúzilisi;
Milliken dúzilisi ushın tok deregi;
Elektronlıq saat-toqtatqısh ;
Waqıttı esaplaw ushın 0.01 sekundlıq dállikte islewshi sekundomer.
Milliken dúzilisiniń eń ápiwayı principiallıq sxeması 2-súwrette keltirilgen.
Dúzilisti ólshewge tayarlaw ushın mınalar orınlanadı:
- Milliken dúzilisindegi arnawlı probirka may menen toltırıladı. 2-súwrette kórsetilgendey etip dúzilisti jalǵaydı;
- tok deregi támiyinlew blogınıń artındaǵı pereklyuchatel járdeminde iske qosıladı;
- Milliken dúzilisindegi mikroskop okulyarında jaylasqan mikrometr shkalasınıń sızıǵı vertikal baǵıtta turıwı kerek;
- kondensator plastinkaları arasına may tamshıları rezinalı ballondı úlken tezlik penen qısıw arqalı búrkiw jolı menen kirgiziledi;
- may tamshıları mikroskoptıń járdeminde baqlanıp barıladı. Eger tamshılar kórinbey atırǵan bolsa, onda mikroskop vintin buraw arqalı kerekli tamshı obyektivke fokuslanadı;
- sekundomerdiń kórsetkishi «Reset» knopkasın basıw arqalı nolge alıp kelinedi.