Elektronika asbobsozlik

II-bob. Eksperimental qism. 
2.1. Eksperimental qurilmaning ishlash prinsipi. 
 
 
Bizga qo’yilgan
 
vazifa – moddalarning qaytarish va o’tish spektrlarini 
sinxron detektorlash usuli yordamida tadqiq qilish, eksperimental qurilmani 
yig’ishdagi kuzatiladigan ba’zi kamchiliklarni echish, uzluksiz spektrlarni qayd 
qilish, o’zida yorug’lik manbaasi galogen lampani mujassamlashtirgan qurilmada 
qaytarish va o’tish spektrlarini tadqiq qilishdir. 
Sinxron detektorlash usulini qo’llash qurilmaning sezgirligini ko’plab 
oshirishga va begona xalaqit beruvchi signallardan qutilishga yordam beradi. 2.1.1-
rasmda o’tish va qaytarish spektrlarini uzluksiz nurlanish yordamida qayd qiluvchi 
eksperimental qurilma sxemasi keltirilgan. Modulyatsiyalangan diskli modulyator 
(2) uzluksiz nurlanish manbaasi galogen lampa (1) reshetkali monoxromator МДР-
23 (4) ning kirish sheliga fokuslovchi kondensor linza (3) orqali yo’naltiriladi. 
Monoxromatorning chiqish shelidan chiqqan nurlanish kyuveta bo’limi orqali 
na’muna (5)dan o’tadi va chiqqan kuchsiz yorug’lik fotoelktron ko’paytirgich 
ФЭУ-79 (7) yordamida qayd qilinadi. Fotoqabulqilgichdan chiqqan elektr signali 
sinxron detektor УПИ-1 (8)ning kirishiga beriladi va kompyuterda joylashtirilgan 
analog va raqamli aylantirgichli va monoxramatorni to’lqin uzunligi bo’yicha 
boshqaruvchi interfeysda (9)da o’tish spektri inensivligi to’lqin uzunligiga 
moslashtirilib yoziladi. Sinxron detektori uchun sinxron tayanch signali fotodiod 
(11) ga nakalli lampa (10) ning yorug’ligini yuqorida keltirilgan modulyator 
disklari orqali yuborish yo’li bilan 1V kuchlanish qiymatida xosil qilinadi chunki 
biz ishlatayotgan sinxron detektorning tayanch signalining kirish kuchlanishi 1V 
atrofida. Qaytarish va o’tish spektrlari signalining parametrlari (chastotasi, 
amplitudasi, davomiyligi va h.k.) ostsillograf C1-74 (12) bilan nazorat qilinadi 
[24].

---

25