Elektr tokidan jarohatlanganlarga birinchi tibbiygacha yordamni ko‘rsatish

Shikastlangan kishini elektr ta’sir xalos qilishdan so‘ng unga o‘sha joyning o‘zida darhol yordam ko‘rsatish zarur.
Agar tok urgan odam xushidan ketgan bo‘lsa-yu, ammo hali nafas olayotgan bo‘lsa, uni tekis Yerga yumshoq to‘shama ustiga qulay tarzda yotqizish, kamarini, tugmalarini echish, toza havo kelishini ta’minlash, nashatir spirtini hidlatish, yuziga suv sepish, badanini ishqalab isitish kerak.
Elektr tokidan mahalliy jarohatlanish bo‘lsa, kuygan joyni spirt bilan tozalab artiladi va margansovka surtiladi, so‘ngra zararsizlantirilgan strerilizatsiya qilingan bint bilan bog‘lanadi, singan joy bo‘lsa taxta qo‘yib bog‘lanadi. Har qanday holda ham avvalo tibbiy yordam chaqirish kerak.
Elektr tokidan jarohatlngan odamning yuragi ishlamayotgani u nafas olayotgan bo‘lsa, tibiy yordamning kelishigacha dastlabgi yordam ko‘rsatish kerak.
Agar odamning yuragi ishlab, u nafas olmayotgan bo‘lsa, unga suniy nafas berish kerak. Agar jarohat natijasida odam yuragi ishlamayotgani va unafas olmayotgan bo‘lsa, bu holda yurak massaj qilinadi va suniy nafas beriladi.

• YURAKNI MASSAJ QILISH 

Yurakni yopiq massaj qilish uchun jarohatlangan odamni qattiq joyga chalqoncha yuzini yuqoriga, kuraklarni pastga qilib yotqiziladi. Yordam ko‘rsatuvchi jarohatlanganning yon tomonidan turib qo‘lini kaftini uni yuragini tepasiga ko‘krak qafasi pastidan ikki enlik yuqoriga qo‘yadi. Ikkinchi qo‘lni musht holida yurak ustiga bosilgan quyi tepasiga kuchlirog‘ bosish uchun qo‘yadi. Bundan so‘ng ikkala qo‘l bilan ko‘krak qafasi taxminan 4-5 sm pastga bosiladi va tezda qo‘yib yuboradi.
Massj paytida ko‘krak qafasini sindirib qo‘yishdan ehtiyot bo‘lish kerak. Yurakni massaj qilish miqdori minutiga 60-70 marta bo‘lishi yurak to‘la ishga tushib ketguncha davom etiriladi. YUrak ishga tushganini qon tomirining urishi puls paydo bo‘lishi odamning yuziga qizil rang tushishi, ko‘zning qorachig‘i kichrayib yorug‘likka e’tibor berib sezishi kabilar ko‘rsatiladi. Agarda yurak ishga tushmayotgan bo‘lsa, yordam ko‘rsatish tibbiy yordam kelguncha davom ettiriladi.